دنیای کریپتو با موضوع هایی همچون دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، ذخیره سازی متمرکز، لیکویید استیکینگ، لایه 2 و موارد دیگر جلب توجه کرده است. در پایان سال 2023، یک موضوع جدید به نام DePIN یا شبکه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز توجه همگان را به خود جلب کرده است. DePIN با ارزش کل قفل‌شده (TVL) حدود 19.5 میلیارد دلار آمریکا، پذیرش گسترده فعالان کریپتو را دریافت کرده است. دیپین به کاربران این امکان را می‌دهد که به خدماتی مانند وای-فای، حمل و نقل، ذخیره‌سازی داده، نقشه و سایر خدمات دسترسی داشته باشند و در عین حال پاداش دریافت کنند.

نکات کلیدی:

• DePIN یک مفهوم است که از پاداش توکن و فناوری بلاکچین برای تشویق توسعه زیرساخت‌های فیزیکی در جهان واقعی استفاده می‌کند.
•  هدف DePIN تغییر مدل متمرکز سنتی به یک مدل غیرمتمرکز است. DePIN با مشارکت جهانی کاربران، وابستگی به سازمان های بزرگ را حذف میکند و مدل ‘اقتصاد مشترک’ را پیاده سازی میکند.
•  برخی از پروژه‌های کریپتو که مدل دیپین را پیاده سازی می‌کنند، شامل Helium (HNT)، Filecoin (FIL)، Render (RNDR)، IoTeX (IOTX) و Livepeer (LPT) هستند.

DePIN چیست؟

دیپین یک مفهوم است که از پاداش توکن برای تشویق کاربران به ایجاد و توسعه زیرساخت‌های فیزیکی در دنیای واقعی استفاده می‌کند. زیرساخت‌های فیزیکی شامل شبکه‌های بی‌سیم، خدمات ابری، شبکه‌های حمل و نقل، و شبکه‌های برق می‌شوند. اکثر این زیرساخت‌ها تا کنون تحت کنترل شرکت‌های بزرگ با سرمایه زیاد بوده اند.

سازمان‌های مرکزی تقریباً قیمت‌ها و خدمات ارائه شده به کاربران نهایی را تحت انحصار خود درآورده‌اند و بدین ترتیب کوجب کاهش رقابت و نوآوری شده اند. پروژه دیپین تلاش می‌کند تا برخی از این مشکلات را با بهره‌گیری از فناوری بلاکچین، پاداش های توکنی، و قدرت اینترنت حل کند.

در این رابطه بخوانید‌ : لاک دراپ (Lockdrop) چیست؟ و چه تفاوتی با ایردراپ دارد؟

یک ویژگی کلیدی دیپین، تغییر از مدل متمرکز سنتی به یک مدل متمرکز است. DePIN با مشارکت جهانی کاربران، وابستگی به سازمان های بزرگ را حذف میکند و مدل ‘اقتصاد مشترک’ را پیاده سازی میکند.

برای مثال، Hivemapper از مفهوم “رانندگی به منظور کسب درآمد” (drive-to-earn) استفاده می‌کند. در این مفهوم کاربران با رانندگی در جاده از طریق دوربین‌های داشبورد خودرو خود تصاویری از جاده جمع‌آوری میکنند و یک نسخه غیرمتمرکز از Google Maps ایجاد میکنند. کاربران برای هر داده‌ای که ارائه می‌دهند، توکن HONEY دریافت می‌کنند.

دیپین یک فضای طراحی کاملاً جدید برای زیرساخت‌های فیزیکی ایجاد می‌کند. هر شبکه شامل دستگاه‌های دنیای واقعی است که داده خود را تولید و به اشتراک می‌گذارند.

به نقل از Messari، نقشه بخش دیپین ابتدا به چهار دسته اصلی تقسیم شده بود: سرورها، دستگاه های وایرلس، حسگرها و شبکه‌های انرژی. با این حال، به دلیل تعداد زیاد تغییرات در این دسته‌ها، زیردسته‌هایی اضافه شدند: شبکه‌های منابع فیزیکی (PRNs) و شبکه‌های منابع دیجیتال (DRNs).

• شبکه‌های منابع فیزیکی (PRNs) شرکت‌کنندگان را تشویق می‌کنند تا سخت‌افزار وابسته به موقعیت را جهت ارائه کالاها و خدمات واقعی و غیرقابل معامله، مانند انرژی، مکانیابی فضایی و اتصالات، هدایت یا استقرار دهند.
• شبکه‌های منابع دیجیتال (DRNs) شرکت‌کنندگان را تشویق می‌کنند تا سخت‌افزار را جهت ارائه منابع دیجیتال قابل معامله، مانند محاسبات، ذخیره‌سازی و پهنای باند، هدایت یا استقرار دهند.

مفهوم DePIN

اصطلاح “دیپین” برای نخستین بار در نوامبر 2022 در صنعت کریپتو مطرح شد. Messari با رأی گیری در توییتر، از دیپین برای نام‌گذاری زیرساخت‌های فیزیکی وب3 استفاده کرد.

علاوه بر دیپین، نام‌های دیگری نیز که در این رأی‌گیری مطرح شد از جملهProof of Physical Work (PoPw)، Token Incentivized Physical Networks (TIPIN) و EdgeFi. ‘دیپین’ با دریافت 31.6 درصد از آرای، بیشترین رأی را به دست آورد.

DePIN چگونه کار میکند؟

همانطور که اشاره شد، شبکه دیپین شامل دستگاه‌های فیزیکی دنیای واقعی است که داده خود را تولید و به اشتراک می‌گذارند. هر چه حجم داده بیشتر باشد، امکان نوآوری و استفاده از داده در توسعه dAppها جهت حمایت از رشد شبکه دیپین بیشتر است.

دیپین از چهار جزء اصلی تشکیل شده است:

1. شبکه زیرساخت فیزیکی: دیپین به زیرساخت‌های فیزیکی نیاز دارد مانند وسایل نقلیه برای شبکه‌های حمل و نقل، پنل‌های خورشیدی برای شبکه‌های انرژی، هات اسپات ها برای شبکه‌های وایرلس و سرورها برای شبکه‌های ابری.

2. زیرساخت محاسبات خارج از زنجیره: دیپین بر واسطه هایی که داده های دنیای فیزیکی و بلاکچین را به یکدیگر متصل می‌کنند، (مانند اوراکل‌ها)، وابسته است.

همچنین بخوانید : اجماع اثبات سهام نامزد شده (NPoS) چیست؟ و چگونه کار میکند؟

3. معماری بلاکچین: هر شبکه دیپین با یک معماری بلاکچین ارتباط دارد که شامل منطق قراردادهای هوشمند است. این بلاکچین به عنوان یک لجر و مرکز اقتصاد توکنی عمل می‌کند.

4. پاداش های توکنی: دیپین از مفهوم اقتصاد توکنی استفاده می‌کند. به ارائه‌دهندگان خدمات با توکن شبکه پاداش داده می‌شود.

DePIN Flywheel

Flywheel دیپین یک مفهوم است که نشان می‌دهد چگونه رشد یک جنبه از آن می‌تواند موجب رشد سایر جنبه‌های آن شود. انتظار می‌رود که این فرآیند یک حلقه رشد پایدار ایجاد کند. این فرآیند شامل چند گام اصلی است:

گام اول شامل توسعه زیرساخت است، در این بخش شرکت‌کنندگان بخش عرضه ساختار فیزیکی خود را ارائه داده و آن را به شبکه دیپین متصل می‌کنند. این موضوع زمینه را برای رشد بیشتر فراهم می‌کند.

سپس، شرکت‌کنندگان بخش عرضه برای ارائه زیرساخت های خود به عنوان پاداش توکن‌ دریافت می‌کنند. این توکن‌ها نه تنها پاداش هستند بلکه می‌توانند در داخل اکوسیستم دیپین برای به دست آوردن مزایای اضافی استفاده شوند.

با مشارکت بیشتر و زیرساخت‌های بیشتر، شبکه دیپین رشد طبیعی تجربه می‌کند. این موضوع باعث ایجاد یک بستر محکم برای اکوسیستممیشود که اجازه گسترش خدمات و وظایف مختلف را می‌دهد.

علاوه بر این، با یک زیرساخت محکم، کاربران هزینه بیشتری برای استفاده از خدمات یا دسترسی به داده‌ها می‌پردازند. این امر یک جریان درآمدی ایجاد می‌کند که شرکت‌کنندگان را تشویق به ادامه همکاری می‌کند.

موفقیت شبکه باعث جلب سرمایه‌گذاران بیشتر و کاربران جدید می‌شود. حضور سرمایه‌گذاران به رشد مالی کمک می‌کند، در حالی که کاربران جدید با ارائه خدمات بیشتر به تقویت جذابیت شبکه می پردازند.

مزایای DePIN چیست؟

آینده دیپین به تعهدات مهم در زمینه زیرساخت‌های فیزیکی و فناوری بلاکچین اشاره دارد. با رشد سریع دستگاه‌های هوشمند متصل و dAppها، دیپین توانایی بزرگی برای قدرت گرفتن دارد.

مقایسه دیپین با زیرساخت‌های فیزیکی سنتی

غیرمتمرکز: یکی از مزایای کلیدی دیپین، تغییر از یک مدل متمرکز به یک مدل غیرمتمرکز است. دیپین وابستگی به یک سازمان یا یک شرکت بزرگ برای ایجاد و حفظ زیرساخت‌های فیزیکی را حذف می‌کند.

مدل ‘اقتصاد مشترک’: دیپین از اصول اقتصاد مشترک استفاده میکند. هزینه‌ها و مسئولیت‌های ایجاد و حفظ زیرساخت بین شرکت‌کنندگان بخش عرضه (ارائه‌دهندگان خدمات) به اشتراک گذاشته می‌شوند، بدین ترتیب یک مدل مقرون به صرفه و عادلانه ایجاد می‌کنند.

هزینه پایین: کاربران دیپین می‌توانند از هزینه‌های پایین‌تری نسبت به مدل سنتی بهره‌مند شوند. به عنوان مثال، در ذخیره‌سازی داده، کاربران می‌توانند بین Filecoin یا Storj که ارزان‌تر هستند و فرصت کسب توکن دارند،‌ انتخاب کنند.

گسترش نوآوری: با حذف موانع ورود مرتبط با زیرساخت‌های سنتی، دیپین انگیزه‌ای برای بازیگران جدید ایجاد می‌کند تا در بازارهایی که قبلا توسط چندین بازیگر مطرح کنترل می‌شده‌اند، رقابت کنند.

پروژه‌های کریپتویی DePIN

هلیوم (HNT)

هلیوم یک پروژه دیپین است که یک شبکه وایرلس غیرمتمرکز ایجاد می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد با ارائه اتصال وایرلس، توکن‌ها (HNT) کسب کنند. کاربران می‌توانند هات‌اسپات‌های هلیوم را مستقر کنند تا اتصال وایرلس در یک منطقه فراهم کنند و به جای آن توکن HNT دریافت کنند.

هلیوم در حال گسترش شبکه خود با سرویس هلیوم موبایل است. سرویس هلیوم موبایل شبکه هلیوم را با شبکه سلولی 5G ترکیب می‌کند. بنابراین، کاربران در ایالات متحده می‌توانند نسبت به میانگین هزینه‌های 157 دلار آمریکا برای شهروندان معمولی از طرح‌های موبایل ارزان‌تری با هزینه 20 دلار آمریکا در ماه بهره‌مند شوند.

فایل کوین (FIL)

فایل کوین یک پروژه است که با تمرکز بر ذخیره‌سازی داده‌ها به صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کند. این پلتفرم به افراد یا شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که فضای ذخیره‌سازی غیراستفاده شده در سخت‌افزارهای خود را اجاره بدهند.

این پلتفرم همچنین یک بازار برای خدمات ذخیره‌سازی داده است. فایل کوین با پاداش دادن توکن FIL، ارائه‌دهندگان فضای ذخیره‌سازی را تشویق می‌کند و کاربران برای دریافت این فضای ذخیره‌سازی هزینه می‌پردازند.

رندر (RNDR)

رندر یک پروژه است که تمرکز خود را بر ارائه خدمات رندرینگ متمرکز کرده است. این پلتفرم به عنوان یک ارائه‌دهنده همتا به همتا (Peer-to-Peer) واحد پردازش گرافیک (GPU) عمل می‌کند که افرادی که می‌خواهند کار رندرینگ انجام دهند را با افرادی که GPU‌های “بلااستفاده” دارند، معرفی میکند.

با این مدل، رندر یک اکوسیستم ایجاد می‌کند که ارائه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از توکن‌های رندر (RNDR) پاداش دریافت کنند و کاربران خدمات رندرینگ عیرمتمرکز را دریافت می‌کنند.

آیوتکس (IOTX)

IoTeX یک پروژه است که تمرکز خود را بر روی اینترنت اشیاء (IoT) و ایجاد راهکارهای امنیت و حریم خصوصی از طریق سخت‌افزارهای غیرمتمرکز گزاشته است. این پروژه خود را به عنوان یک پلتفرم برای توسعه‌دهندگان دیپین معرفی می‌کند.

کاربران می‌توانند از دستگاه‌های غیرمتمرکز IoTeX برای افزایش امنیت و حریم خصوصی استفاده کنند و به عنوان پاداش توکن‌های IOTX دریافت کنند.

کلام آخر

دیپین نمایانگر یک تغییر الگو در ایجاد و حفظ زیرساخت‌های فیزیکی با استفاده از فناوری بلاکچین و پاداش های توکنی می‌باشد. با مزایای غیرمتمرکزسازی، مدل ‘اقتصاد مشترک’ و هزینه های پایین، دیپین میتواند قدرت ریادی در عرصه زیرساخت‌های فیزیکی بدست آورد.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو