پارادوکس حریم خصوصی در اتریوم

وقتی ویتالیك بوترین (Vitalik Buterin) در کنفرانس Devcon 2025 روی صحنه رفت تا از Kohaku رونمایی کند، وضعیت فعلی اتریوم را صادقانه توضیح داد:

اتریوم از نظر امنیت و پژوهش‌های مرتبط با حریم خصوصی قوی است، اما هنوز نتوانسته «آخرین مرحله» یعنی کیف‌پول‌ها و اپلیکیشن‌هایی که مردم واقعاً استفاده می‌کنند را ارتقا دهد.

روی کاغذ، اتریوم در مسیر نوآوری پیشتاز بوده است. از معرفی Elliptic-Curve Precompiles در سال ۲۰۱۸ که زمینه‌ساز فناوری‌های zk-SNARKs و ابزارهایی مانند Tornado Cash و Railgun شد، تا حادثه هک DAO در ۲۰۱۶ که باعث شد جامعه اتریوم به اهمیت ممیزی‌های امنیتی و کیف‌پول‌های امنی چون Gnosis Safe پی ببرد و امضای چندگانه (Multisig) را به استانداردی عمومی بدل کند.

در این رابطه بخوانید‌ : ارز دیجیتال ترون چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

اما در سال ۲۰۲۵، استفاده روزمره از ابزارهای خصوصی همچنان دشوار است. کاربران باید چند عبارت بازیابی را حفظ کنند، کیف‌پول‌های خاص نصب کنند و امیدوار باشند که شبکه‌ها از کار نیفتند. در نتیجه بسیاری ترجیح می‌دهند دوباره به صرافی‌های متمرکز بازگردند چون کار با آنها ساده‌تر است.

Kohaku پاسخ اتریوم به این چالش است.

بازگشت حریم خصوصی به اولویت اصلی اتریوم در ۲۰۲۵

چرا دوباره حریم خصوصی به یکی از اولویت‌های اصلی اتریوم تبدیل شده است؟

در مقاله‌ای با عنوان «چرا از حریم خصوصی حمایت می‌کنم»، بوترین حریم خصوصی را ترکیبی از آزادی، نظم و پیشرفت توصیف کرد:

• آزادی، چون انسان نیاز دارد بدون قضاوت یا رصد مداوم بتواند عمل کند.
• نظم، چون بسیاری از نظام‌های اجتماعی و اقتصادی بر پایه دیده‌نشدن برخی داده‌ها بنا شده‌اند.
• پیشرفت، چون می‌خواهیم از داده‌ها در پزشکی، علم و امور مالی استفاده کنیم بدون آنکه به نظارت دائمی بر زندگی روزمره منجر شود.

در عین حال، زندگی آن‌چِین امروز بیش از هر زمان دیگری در معرض دید است. دارایی‌های واقعی، موقعیت‌های DeFi و هویت عمومی کاربران به‌طور فزاینده‌ای در هم تنیده شده‌اند. شفافیت مفید است، اما این به آن معناست که موجودی‌ها، کمک‌های مالی و تراکنش‌های افراد با چند کلیک قابل ردیابی‌اند.

کوهاکو دقیقاً در چنین نقطه‌ای وارد می‌شود. جایی که اتریوم تمام فناوری رمزنگاری لازم برای حفظ حریم خصوصی را دارد. اما به ابزاری برای ساده، امن و قابل‌قبول کردن این حریم خصوصی در چارچوب مقررات جهانی نیاز دارد.

کوهاکو چیست؟ توضیح ساده برای کاربران

Kohaku را می‌توان جعبه‌ابزار جدید حریم خصوصی و امنیت اتریوم دانست.

برای توسعه‌دهندگان، کوهاکو یک چارچوب متن‌باز (Open-Source Framework) از سوی بنیاد اتریوم است که شامل SDK ماژولار و یک کیف‌پول مرجع می‌شود. این ابزار به تیم‌ها امکان می‌دهد قابلیت‌هایی مانند ارسال خصوصی، مدیریت ایمن کلیدها، بازیابی حساب و کنترل ریسک تراکنش‌ها را بدون نیاز به ایجاد زیرساخت کامل از صفر، در کیف‌پول‌های خود پیاده‌سازی کنند.

برای کاربران، نسخه‌ی نخست کوهاکو به‌صورت افزونه مرورگر ارائه می‌شود (فورکی از کیف‌پول Ambire) که امکانات زیر را دارد:

• پشتیبانی از تراکنش‌های خصوصی و عمومی
• ایجاد حساب‌های جداگانه برای هر DApp
• انتشار تراکنش‌ها به‌صورت همتا‌به‌همتا (P2P) بدون نیاز به رله‌های متمرکز
• ابزارهایی برای مخفی‌سازی آدرس IP و دیگر داده‌های متادیتا

در پشت‌صحنه، کوهاکو به‌جای ایجاد یک میکسر یا لایه دوم جدید، از ابزارهای موجودی مانند Railgun و Privacy Pools بهره می‌برد. بدین ترتیب، تمرکز آن بر چیزی است که تاکنون واقعاً کمبودش احساس می‌شد:

همچنین بخوانید : ارز دیجیتال نات کوین (NOT) چیست؟ توکن GameFi مبتنی بر تلگرام

یک معماری منسجم برای کیف‌پول‌ها که حریم خصوصی، بازیابی و امنیت از ابتدا در هسته‌ی طراحی آن گنجانده شده باشد. نه اینکه بعدها به‌عنوان افزونه‌ای آزمایشی به آن اضافه شود.

«گروه حریم خصوصی» اتریوم؛ ۴۷ عضو برای ساخت آینده‌ای امن‌تر

در حال حاضر، بنیاد اتریوم بیش از ۴۷ عضو را در قالب Privacy Cluster گرد هم آورده است (از مهندسان پروتکل گرفته تا تیم‌های کیف‌پول) تا مأموریت «حریم خصوصی پیش‌فرض» را به‌صورت گسترده در اکوسیستم پیاده‌سازی کنند.

کوهاکو چگونه کار می‌کند؟

در ظاهر، Kohaku نه یک اپلیکیشن واحد بلکه شامل بلاک‌هایی برای ساخت کیف‌پول‌های خصوصی و ایمن‌تر است. این پروژه از پایه تا لایه شبکه طراحی شده تا حریم خصوصی را به‌صورت یکپارچه در کیف‌پول‌های اتریومی پیاده‌سازی کند.

۱. معماری کیف‌پول: پایه اصلی کوهاکو

در قلب کوهاکو، SDK یا کیت توسعه نرم‌افزار قرار دارد که مشخص می‌کند یک کیف‌پول سازگار با Kohaku باید از روز اول چگونه کلیدها، تراکنش‌ها و فرآیند بازیابی را مدیریت کند.

برخلاف سیستم سنتی که تنها یک کلید اصلی دارد، کوهاکو از چند کلید با نقش‌ها و سطح ریسک متفاوت استفاده می‌کند. این طراحی به کاربران اجازه می‌دهد کنترل بیشتری بر تراکنش‌ها و بازیابی حساب داشته باشند، بدون وابستگی به یک عبارت بازیابی (Seed Phrase) که روی کاغذ نوشته شده است.

به‌عنوان نمونه، انتقال ۱۰۰ هزار دلار ممکن است نیاز به تأییدهای اضافه و بررسی‌های امنیتی داشته باشد. در حالی‌که انتقال ۱۰ دلار بدون تأخیر انجام شود. این همان مفهوم دسترسی مبتنی بر ریسک (Risk-Based Access) است که ویتالیک بوترین سال‌ها بر آن تأکید داشته است.

۲. حریم خصوصی انتخابی (Opt-in Shielding)

کوهاکو همه تراکنش‌ها را به‌طور خودکار در حالت خصوصی انجام نمی‌دهد. این ابزار به کاربران و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد میان حالت عمومی و خصوصی انتخاب کنند.

در حالت خصوصی، کیف‌پول می‌تواند از مسیرهایی مانند Railgun یا Privacy Pools استفاده کند، آدرس‌های تازه و غیرقابل‌ردیابی برای دریافت وجوه ایجاد کند و ردپای زنجیره‌ای را تا حد ممکن کاهش دهد.

در عین حال، لیست‌های انجمنی (Association Lists) در طراحی کوهاکو لحاظ شده‌اند تا پروژه‌ها بتوانند تراکنش‌های غیرقانونی را مسدود کنند بدون آنکه حریم خصوصی همه کاربران از بین برود.

۳. حریم خصوصی در سطح شبکه

در آخر، نقشه‌راه کوهاکو از حریم خصوصی زنجیره‌ای فراتر می‌رود و وارد لایه‌ی شبکه و داده‌های خواندنی می‌شود.

هدف نهایی، اتصال به شبکه‌های ترکیب‌کننده (Mixnets) برای پنهان‌سازی اطلاعات IP و در آینده، اتصال به مرورگرها و RPCهای مبتنی بر اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge) است. این کار مانع از آن می‌شود که حتی هنگام مشاهده موجودی یا داده‌های DApp، هویت و رفتار کاربر به‌صورت پنهانی فاش شود.

کوهاکو و تغییر رویکرد حریم خصوصی در اتریوم ۲۰۲۵

اهمیت کوهاکو در این است که سرانجام به لایه‌ای از اتریوم می‌پردازد که مردم واقعاً با آن تعامل دارند، یعنی کیف‌پول‌ها.

سال‌هاست تیم‌های تحقیقاتی اتریوم بر بهینه‌سازی الگوریتم‌های رمزنگاری و اثبات‌ها تمرکز داشته‌اند. اما همان‌طور که بوترین در سخنرانی خود گفت، مشکلات کاربران بسیار ساده‌ترند:

عبارت‌های بازیابی زیاد، نبود پشتیبانی چندامضایی در تراکنش‌های خصوصی، انتشار نامطمئن تراکنش‌ها و تجربه کاربری ضعیف که باعث می‌شود کاربران دوباره به صرافی‌های متمرکز بازگردند.

با تمرکز بر کیف‌پول‌ها، کوهاکو همچنین برای شبکه‌های لایه دوم (L2) و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) یک زیرساخت استاندارد و آگاه از حریم خصوصی فراهم می‌کند. در نتیجه، توسعه‌دهندگان دیگر مجبور نیستند هر بار سیستم آدرس‌های مخفی یا فرآیند بازیابی خاص خود را بسازند. بلکه می‌توانند از الگوها و کدهای مشترک Kohaku استفاده کنند.

از آنجا که این پروژه مستقیماً از سوی بنیاد اتریوم و نه یک استارتاپ خاص منتشر می‌شود، احتمال آن بالاست که کوهاکو به مدل مرجع برای سایر کیف‌پول‌ها تبدیل شود.

نکته: کوهاکو به‌صورت L2-agnostic طراحی شده است. به این معنا که الگوهای حریم خصوصی آن نه فقط در شبکه اصلی اتریوم، بلکه در تمام رول‌آپ‌ها و لایه‌های دوم نیز قابل استفاده‌اند. موضوعی حیاتی در دنیایی که بیشتر فعالیت کاربران از لایه اصلی به لایه دوم منتقل می‌شود.

ملاحظات، ریسک‌ها و پرسش‌ها

با وجود مزایا، کوهاکو اتریوم را با چند چالش مهم روبه‌رو می‌کند:

🔹 مرز میان حریم خصوصی کامل و حریم خصوصی مسئولانه

ویژگی‌هایی مانند لیست‌های انجمنی، کنترل‌های ریسک‌محور و شفافیت قابل حسابرسی همان چیزهایی هستند که نهادهای نظارتی و بانک‌ها خواهان آنند. اما بخشی از جامعه کریپتو این رویکرد را آغاز یک سراشیبی خطرناک می‌دانند. کوهاکو این بحث را تمام نمی‌کند بلکه آن را آشکارتر می‌سازد.

🔹 ریسک فنی

کیف‌پولی که چند کلید، مسیرهای بازیابی، گزینه‌های خصوصی‌سازی و افزونه‌های ماژولار دارد، در مقایسه با یک کیف‌پول ساده مبتنی بر Seed، سطح حمله‌ی بزرگ‌تری دارد. این موضوع نیازمند ممیزی‌های امنیتی گسترده و قوانین شفاف برای به‌روزرسانی و تنظیمات پیش‌فرض است.

🔹 تجربه کاربری (UX)

چارچوب کوهاکو می‌تواند الگوهای خوب را پیشنهاد کند، اما توسعه‌دهندگان باید رابط‌های واضح بسازند.

اگر کاربران نتوانند تشخیص دهند تراکنش‌شان خصوصی است یا عمومی، چه بخش‌هایی قابل بازیابی‌اند و کدام تأییدها حیاتی‌اند، تمام این پیچیدگی به‌جای قدرت، به منبع اشتباه تبدیل می‌شود.

آزمایشی برای «حریم خصوصی از طراحی»

برای کاربران عادی، کوهاکو نوید آن را می‌دهد که استفاده از اتریوم به‌صورت خصوصی دیگر یک مأموریت فرعی نباشد.

آزمون واقعی زمانی است که کیف‌پول‌های بزرگ و شناخته‌شده واقعاً از الگوهای آن پیروی کنند. یعنی ارائه حالت‌های عمومی و خصوصی شفاف، بازیابی ساده‌تر، هشدارهای امنیتی برای مبالغ بالا و جلوگیری از افشای تصادفی داده‌های مالی. در آن صورت، حریم خصوصی به بخشی طبیعی از کیف‌پولی که همین حالا استفاده می‌کنیم تبدیل خواهد شد.

برای توسعه‌دهندگان، کوهاکو یک لایه زیرساختی فراهم می‌کند تا به جای ساخت دوباره ابزارهای امنیتی و رمزنگاری، بر طراحی UX و DApp تمرکز کنند.

و برای مؤسسات و رگولاتورها، این پروژه یک آزمایش زنده از مفهوم Privacy by Design است. راهی برای سنجش اینکه اتریوم تا چه حد می‌تواند محرمانگی را با شفافیت و انطباق قانونی تلفیق کند.

نتیجه‌گیری

در چشم‌انداز ۲۰۲۵، کوهاکو بیش از یک ابزار فنی است. این پروژه را می‌توان نقشه‌ راه اتریوم برای بازتعریف مفهوم حریم خصوصی و امنیت کاربر در Web3 دانست.

اتریوم طی سال‌ها پیشرفت‌های چشمگیری در سطح پروتکل و رمزنگاری داشته است، اما چالش اصلی همیشه جایی بوده که کاربران با شبکه تعامل می‌کنند. کوهاکو دقیقاً برای حل همین مشکل طراحی شده است: ایجاد تعادل میان حریم خصوصی واقعی، سادگی کاربری، و انطباق با چارچوب‌های قانونی جهانی.

با معماری چندکلیدی، کنترل‌های مبتنی بر ریسک، تراکنش‌های خصوصی انتخابی و محافظت از داده‌ها در سطح شبکه، Kohaku می‌تواند تجربه‌ی استفاده از اتریوم را برای میلیون‌ها کاربر دگرگون کند. این پروژه نه تنها ابزار توسعه‌دهندگان را ساده‌تر می‌کند، بلکه استانداردی مشترک برای DAppها و شبکه‌های لایه دوم فراهم می‌سازد.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو