شرکت Grayscale باور دارد که ساختار بازار بیت کوین فراتر از ریتم سنتی چهار ساله تکامل یافته است. جریان سرمایه‌ نهادی و تغییرات کلان اقتصادی، روند قیمتی بیت‌کوین را به‌طور چشمگیری دگرگون کرده‌اند.

نکات کلیدی

الگوی قیمتی بیت کوین که بر پایه‌ی نصف‌شدن پاداش استخراج (Halving) بنا شده بود و در سال‌های ابتدایی تاریخ این رمزارز نقش پررنگی داشت، حالا در حال از دست دادن قدرت خود است. با ورود بیت‌کوین‌های بیشتر به چرخه‌ی گردش، هر بار نصف‌شدن پاداش تأثیر نسبی کمتری بر قیمت دارد.

به گفته‌ی Grayscale، بازار امروز بیت‌کوین بیشتر تحت‌تأثیر سرمایه‌های نهادی است تا سفته‌بازی‌های خُردی که در چرخه‌های پیشین عامل رشد بودند.

در این رابطه بخوانید‌ : تئوری احمق بزرگتر در سرمایه گذاری چیست؟ و چگونه از آن در امان بمانیم؟

برخلاف جهش‌های انفجاری سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷، رشد اخیر قیمت بیت کوین کنترل‌شده‌تر بوده است. Grayscale اشاره کرد که افت ۳۰ درصدی بعد از آن، شباهت زیادی به اصلاح طبیعی در یک بازار صعودی دارد.

انتظارات نرخ بهره، پیشرفت قوانین دوحزبی رمزارز در آمریکا و ادغام بیت‌کوین در پرتفوی‌ سرمایه‌گذاران نهادی، روزبه‌روز نقش پررنگ‌تری در رفتار بازار ایفا می‌کنند.

چرخه‌ی سنتی چهار ساله بیت‌کوین

از زمان پیدایش بیت‌کوین، قیمت آن الگوی قابل پیش‌بینی‌ای را دنبال کرده است. رویدادی برنامه‌ریزی‌شده در کد بیت‌کوین، عرضه‌ی آن را به نصف کاهش می‌دهد و کمیابی ایجاد می‌کند. این اتفاق معمولاً با دوره‌هایی از افزایش شدید قیمت و سپس اصلاح مواجه می‌شود. این توالی تکرارشونده که به عنوان چرخه‌ی چهار ساله شناخته می‌شود، از همان روزهای نخستین بیت‌کوین انتظارات سرمایه‌گذاران را شکل داده است.

تحلیل اخیر Grayscale با استناد به داده‌های آنچین Glassnode دیدگاه متفاوتی ارائه می‌دهد. این تحلیل نشان می‌دهد که رفتار قیمتی بیت‌کوین در میانه‌ی دهه‌ی ۲۰۲۰ ممکن است از این مدل سنتی فراتر رود. به نظر می‌رسد تحرکات قیمتی بیت کوین اکنون بیشتر تحت‌تأثیر تقاضای نهادی و شرایط کلان اقتصادی باشد.

این مقاله دیدگاه گری‌اسکیل را بررسی می‌کند که چارچوب چرخه‌ی چهار ساله دیگر توان توضیح کامل حرکات قیمتی را ندارد. همچنین به تحلیل گری‌اسکیل از چرخه‌های بیت کوین، شواهد پشتیبان از گلس‌نود، و دلایلی که برخی تحلیل‌گران همچنان به چرخه‌ی سنتی باور دارند، می‌پردازد.

بررسی چرخه‌های گذشته‌ی بیت‌کوین

نصف‌شدن پاداش استخراج یا Halving تقریباً هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد و صدور بیت‌کوین جدید را ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. در گذشته، این کاهش عرضه همواره پیش‌زمینه‌ای برای آغاز بازارهای صعودی بزرگ بوده است:

• هاوینگ سال ۲۰۱۲ → اوج در ۲۰۱۳
• هاوینگ سال ۲۰۱۶ → اوج در ۲۰۱۷
• هاوینگ سال ۲۰۲۰ → اوج در ۲۰۲۱

این الگو هم ناشی از سازوکار کمیابی در کد بیت‌کوین بود و هم از روان‌شناسی سرمایه‌گذاران. در آن زمان، معامله‌گران خرد محرک اصلی تقاضا بودند و کاهش عرضه باعث موج خرید شدیدی می‌شد.

اما اکنون که بخش عمده‌ای از ذخیره‌ی ثابت ۲۱ میلیون واحدی بیت کوین وارد گردش شده، هاوینگ تأثیر نسبی کمتری دارد. این مسئله پرسشی مهم ایجاد می‌کند: آیا شوک‌های عرضه همچنان می‌توانند روند قیمتی را کنترل کنند؟

آیا می‌دانستید؟ از سال ۲۰۰۹ تاکنون، رویدادهای هاوینگ در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۶، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ رخ داده‌اند. هرکدام نرخ تورم بیت‌کوین را برای همیشه کاهش داده‌اند و با نزدیک‌تر کردن میزان صدور سالانه به صفر، روایت «کمیابی دیجیتال» را در میان سرمایه‌گذاران بلندمدت و تحلیل‌گران تقویت کرده‌اند.

ارزیابی گری‌اسکیل از چرخه‌های بیت‌کوین

به گفته‌ی Grayscale، بازار کنونی از سه جنبه‌ی مهم با چرخه‌های گذشته تفاوت دارد:

همچنین بخوانید : کپی تریدینگ چیست؟ معرفی برترین پلتفرم های Copy Trading

۱. تسلط سرمایه‌گذاران نهادی به‌جای هیجان خُرد

در چرخه‌های پیشین، خریدهای گسترده توسط کاربران عادی و پلتفرم‌های خُرد عامل رشد قیمت بود. اما امروزه جریان سرمایه بیشتر از طریق صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)، ترازنامه‌ی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری حرفه‌ای وارد می‌شود.

گری‌اسکیل معتقد است سرمایه‌گذاران نهادی معمولاً رویکردی بلندمدت و صبورانه دارند، برخلاف معاملات احساسی و پرهیجان سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷.

۲. نبود جهش قیمتی پیش از اصلاح

اوج‌های قیمتی در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ با افزایش‌های شدید و ناپایداری همراه بودند که در نهایت به سقوط‌های بزرگ ختم شدند. اما در سال ۲۰۲۵، رشد قیمت بیت‌کوین بسیار کنترل‌شده‌تر بوده و افت ۳۰ درصدی اخیر بیشتر شبیه یک اصلاح طبیعی در بازار صعودی است تا آغاز یک بازار نزولی چندساله.

شرایط کلان اقتصادی که بیش از نصف‌شدن پاداش استخراج اهمیت دارد

در سال‌های ابتدایی پیدایش بیت‌کوین، نوسانات قیمتی آن تا حد زیادی مستقل از روندهای اقتصاد جهانی بود. اما در سال ۲۰۲۵، بیت‌کوین به‌شدت به عواملی مانند شرایط نقدینگی، سیاست‌های مالی و احساس ریسک در میان نهادهای سرمایه‌گذاری وابسته شده است.

گری‌اسکیل چند عامل کلیدی را به عنوان محرک‌های اصلی قیمت بیت‌کوین معرفی می‌کند:

• انتظار برای تغییر نرخ بهره
• افزایش حمایت دوحزبی از قانون‌گذاری رمزارزها در آمریکا
• افزودن بیت‌کوین به پرتفوی متنوع نهادی

این عوامل اقتصادی و سیاستی، مستقل از زمان‌بندی نصف‌شدن پاداش‌ها، بر رفتار بازار تأثیر می‌گذارند.

آیا می‌دانستید؟ زمانی که پاداش استخراج نصف می‌شود، ماینرها برای همان میزان کار، بیت‌کوین کمتری دریافت می‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث شود برخی ماینرها با هزینه‌ی بالا به‌طور موقت فعالیت خود را متوقف کنند که اغلب منجر به کاهش کوتاه‌مدت قدرت پردازش شبکه (هش‌ریت) می‌شود تا زمانی که تعادل دوباره برقرار گردد.

داده‌های گلس‌نود؛ نشانه‌هایی از جدایی بیت‌کوین از الگوی سنتی چرخه‌ها

تحقیقات آنچین شرکت Glassnode نشان می‌دهد که رفتار قیمتی بیت‌کوین در چندین مورد از الگوهای تاریخی فاصله گرفته است:

۱. افزایش بی‌سابقه‌ی عرضه در اختیار هولدرهای بلندمدت

هولدرهای بلندمدت اکنون بیشترین سهم از بیت‌کوین‌های در گردش را در اختیار دارند. این انباشت مداوم باعث محدود شدن مقدار بیت‌کوینی می‌شود که برای معامله در بازار در دسترس است و اثر شوک عرضه‌ای را که معمولاً پس از هاوینگ رخ می‌داد، کاهش می‌دهد.

۲. نوسان کمتر با وجود اصلاح‌های قیمتی

اگرچه در اواخر ۲۰۲۵ اصلاح‌های شدیدی در بازار رخ داد، اما میزان نوسان تحقق‌یافته (Realized Volatility) بسیار پایین‌تر از چرخه‌های قبلی بود. این نشانه‌ای است از بلوغ بازار و تأثیر حضور بیشتر سرمایه‌گذاران نهادی.

۳. نقش ETFها و تقاضای نگه‌داری نهادی

داده‌های آنچین نشان می‌دهد که انتقال بیت‌کوین‌ها به کیف‌پول‌های مرتبط با ETFها و محصولات نهادی در حال افزایش است. کوین‌هایی که در این کیف‌پول‌ها نگهداری می‌شوند معمولاً غیرفعال می‌مانند و عرضه‌ی در گردش واقعی را کاهش می‌دهند.

چرخه‌ای انعطاف‌پذیرتر و وابسته به شرایط کلان اقتصادی

بر اساس دیدگاه Grayscale، رفتار قیمتی بیت‌کوین به تدریج از مدل چهارساله فاصله می‌گیرد و بیشتر به عوامل زیر واکنش نشان می‌دهد:

• ورود سرمایه‌های بلندمدت و پایدار نهادی
• بهبود محیط‌های نظارتی و قانونی
• سطح نقدینگی جهانی در اقتصاد
• تقاضای مداوم ناشی از ETFها
• رشد جامعه‌ی هولدرهای متعهد بلندمدت

گری‌اسکیل تأکید می‌کند که اصلاح‌های قیمتی همچنان اجتناب‌ناپذیرند و حتی ممکن است شدید باشند، اما این اصلاح‌ها لزوماً نشانه‌ی آغاز بازار نزولی طولانی‌مدت نیستند.

آیا می‌دانستید؟ پس از هر بار هاوینگ، نرخ تورم بیت‌کوین به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. پس از هاوینگ سال ۲۰۲۴، نرخ تورم سالانه‌ی بیت‌کوین حتی از بسیاری از ارزهای فیات اصلی کمتر شد و شباهت آن را به دارایی‌های کمیاب مانند طلا تقویت کرد.

چرا برخی تحلیل‌گران هنوز به الگوی هاوینگ معتقدند؟

برخی از تحلیل‌گران که اغلب به داده‌های تاریخی Glassnode استناد می‌کنند همچنان باور دارند که هاوینگ محرک اصلی بازار بیت‌کوین است. استدلال آن‌ها شامل موارد زیر است:

• هاوینگ همچنان یک کاهش بنیادی و غیرقابل بازگشت در عرضه محسوب می‌شود.
• فعالیت هولدرهای بلندمدت معمولاً در حوالی زمان هاوینگ افزایش می‌یابد.
• با وجود رشد سرمایه‌گذاری نهادی، ممکن است موج جدیدی از فعالیت کاربران خرد دوباره ظهور کند.

این دیدگاه‌های متفاوت نشان می‌دهد که بحث درباره‌ی بی‌توجهی بیت‌کوین به چرخه‌ی چهار ساله هنوز به نتیجه‌ی نهایی نرسیده و بازار در حال تحول است.

چارچوبی در حال تکامل برای درک بهتر بیت‌کوین

استدلال گری‌اسکیل مبنی بر کاهش سلطه‌ی چرخه‌ی سنتی چهار ساله، بر پایه‌ی تغییرات ساختاری آشکار است: افزایش حضور سرمایه‌گذاران نهادی، ادغام عمیق‌تر بیت‌کوین با شرایط اقتصادی جهانی و تحولات پایدار در پویایی عرضه.

داده‌ها تأیید می‌کنند که بازار امروز بیت‌کوین تحت تأثیر نیروهایی بسیار پیچیده‌تر از چرخه‌های خُرد گذشته عمل می‌کند.

در نتیجه، تحلیل‌گران تمرکز خود را از مدل‌های زمان‌بندی ثابت بر اساس هاوینگ به سمت شاخص‌های آنچین، روندهای نقدینگی و جریان‌های سرمایه‌ی نهادی معطوف کرده‌اند. این رویکرد دقیق‌تر، بهتر می‌تواند تحول مداوم بیت‌کوین از یک دارایی دیجیتال حاشیه‌ای به بخشی پذیرفته‌شده از نظام مالی جهانی را توضیح دهد.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو