عرضه اولیه توکن (ICO) روشی برای جمع‌آوری منابع برای پروژه‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال است. این فرآیند شامل توزیع توکن‌های جدید ارز دیجیتال به شرکت‌کنندگان می‌باشد. روند ICO می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود و در حالی که ممکن است مزایایی داشته باشد، به دلیل عدم وجود مقررات، همچنین خطراتی را به همراه دارد.

عرضه اولیه توکن چیست؟

این عرضه، معادل عرضه عمومی اولیه سهام (IPO) در صنعت ارزهای دیجیتال است. شرکتی که به دنبال جمع‌آوری سرمایه برای ایجاد یک برنامه یا خدمات جدید بر بستر بلاکچین با استفاده از ارز دیجیتال است، می‌تواند یک ICO راه‌اندازی کند تا سرمایه لازم را تأمین کند.

در این رابطه بخوانید‌ : توکن سوزی در صنعت کریپتو به چه معناست؟

سرمایه‌گذاران علاقه‌مند می‌توانند در یک عرضه اولیه توکن شرکت کنند تا یک ارز دیجیتال جدید که توسط شرکتی صادر شده است را خریداری کنند. این توکن ممکن است دارای کاربردی مرتبط با محصول یا خدماتی باشد که شرکت ارائه می‌دهد یا نمایانگر سهمی در شرکت یا پروژه باشد.

عرضه اولیه توکن (ICO) چگونه کار می‌کند؟

فرآیند راه‌اندازی یک عرضه اولیه معمولاً شامل چندین مرحله است. ممکن است برخی از پروژه‌ها بسته به اهداف کلی خود دارای تغییرات جزئی باشند، اما به‌طور کلی همه آن‌ها از یک فرآیند مشابه پیروی می‌کنند، در ادامه این مراحل را بررسی می‌کنیم:

1. ایجاد مفهوم (کانسپت) و وایت ‌پیپر

تیم یک پروژه یک مفهوم، فناوری و مجموعه‌ای از اهداف برای پروژه ارز دیجیتال یا بلاکچین خود توسعه می‌دهد. آن‌ها یک وایت ‌پیپر جامع ایجاد می‌کنند که جزئیات مواردی از قبیل هدف پروژه، نحوه کار آن، مشکلی که قصد حل آن را دارند و اعتبار تیم را شرح می‌دهد.

2. اعلام و بازاریابی

تیم پروژه ICO، اخبار و برنامه‌های آینده خود را از طریق کانال‌های مختلفی مانند رسانه‌های اجتماعی، فروم‌ها و وب ‌سایت‌های اختصاصی ارزهای دیجیتال اعلام می‌کند. تلاش‌های بازاریابی برای جذب سرمایه‌گذاران بالقوه و ایجاد انتظار برای اطمینان از موفقیت راه‌اندازی بسیار حیاتی است.

3. طراحی و ایجاد توکن

تیم پروژه توکن‌هایی را که در طول عرضه اولیه توکن ارائه خواهند شد طراحی می‌کند. این توکن‌ها می‌توانند اهداف مختلفی، مانند استفاده در اکوسیستم پروژه یا مالکیت داشته باشند.

4. پیش‌فروش و سرمایه‌گذاری خصوصی

برخی از پروژه‌ها ممکن است یک مرحله پیش‌فروش یا فروش خصوصی انجام دهند که در آن تعداد محدودی توکن به گروه خاصی از سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود. این کار به جمع‌آوری سرمایه اولیه کمک می‌کند و معمولاً به حامیان اولیه پاداش‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهد.

5. راه‌اندازی عمومی ICO

ICO اصلی با یک تاریخ مشخص، آغاز می‌شود. در این دوره، تیم پروژه جزئیات نحوه شرکت سرمایه‌گذاران علاقه‌مند، از جمله ارزهای دیجیتال پذیرفته شده برای خرید، آدرس‌های کیف پول و محدودیت‌ها را ارائه می‌دهد.

6. مشارکت سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به پروژه، ارز دیجیتال انتخابی خود (معمولاً بیت ‌کوین یا اتریوم) را به آدرس کیف پول ارائه شده ارسال می‌کنند. آن‌ها در عوض، توکن‌های پروژه را با نرخ سواپ از پیش تعیین شده دریافت می‌کنند.

7. استقرار قرارداد هوشمند:

بسیاری از ICOها از قرارداد هوشمند بلاکچینی برای خودکارسازی فرآیند توزیع توکن استفاده می‌کنند. این قراردادها شفافیت را به ارمغان میاورند و به‌طور خودکار توکن‌ها را به کیف پول سرمایه‌گذاران ارسال می‌کنند.

8. لیست کردن توکن‌ها در صرافی‌ها

تیم پروژه پس از پایان ICO، بر روی لیست کردن توکن‌های خود در صرافی‌های ارز دیجیتال تمرکز می‌کند. این کار به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا توکن‌ها را با سایر ارزهای دیجیتال سواپ کنند.

9. توسعه و پیاده‌سازی پروژه

تیم پروژه با وجوه جمع‌آوری شده از ICO، به توسعه و پیاده‌سازی پروژه خود طبق برنامه‌های مشخص شده در وایت ‌پیپر می‌پردازد. این توسعه می‌تواند شامل توسعه نرم‌افزار، ساخت زیرساخت، شراکت‌ها و موارد دیگر باشد.

همچنین بخوانید : بلاکچین بیس چیست؟ آشنایی با شبکه لایه 2 Coinbase

10. تعامل با جامعه و به‌روزرسانی‌ها

تیم پروژه در طول فرآیند توسعه، از طریق رسانه‌های اجتماعی، فروم‌ها و به‌روزرسانی‌ها، با جامعه در مورد پیشرفت خود ارتباط برقرار می‌کند. ارتباط منظم اعتمادسازی می‌کند و سرمایه‌گذاران را در جریان امور قرار می‌دهد.

11. راه‌اندازی پروژه و گسترش اکوسیستم

زمانی که پروژه آماده شد، راه‌اندازی می‌شود و اکوسیستم آن شروع به کار می‌کند. کاربران می‌توانند بسته به نوع پروژه از محصولات یا خدمات آن استفاده کنند.

12. ارتباط مستمر و رشد

پروژه به تعامل با جامعه ادامه می‌دهد، به‌روزرسانی‌ها ارائه می‌دهد و به سوی دستیابی به اهداف مشخص شده در وایت ‌پیپر حرکت می‌کند. موفقیت پروژه با پذیرش و تأثیر گسترده آن اندازه‌گیری می‌شود.

مزایای سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه‌های توکن‌ها

سرمایه‌گذاری در ICOها می‌تواند چندین مزیت برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه برای کسانی که به دنبال فرصت‌های پرخطر و پربازده هستند، ارائه دهد. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم:

·         پتانسیل بازده بالا

اولاً، عرضه اولیه توکن‌ها، پتانسیل بازده‌های بالایی دارند. قیمت توکن‌های بسیاری از ICOهای موفق پس از راه‌اندازی پروژه به شدت افزایش یافته‌اند و سودهای چشمگیری برای سرمایه‌گذاران اولیه داده‌اند. به عنوان مثال، کسانی که در زمان عرضه اولیه اتریوم سرمایه‌گذاری کردند، بیش از 10 هزار درصد در عرض چند سال سود کردند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران با حدود 1000 دلار سرمایه‌گذاری در بیت ‌کوین در سال 2015، سه بیت ‌کوین (BTC) کامل دریافت می‌کردند که در اوج ارزش خود در اواخر سال 2024 هر کدام بیش از 105 هزار دلار ارزش داشتند.

·         دسترسی زودهنگام VIP

دوم اینکه، سرمایه‌گذاری در ICOها به افراد اجازه می‌دهد تا در مرحله اولیه، به توکن‌هایی دسترسی پیدا کنند که فقط برای سرمایه‌گذاران خطرپذیر در دسترس بود. این دموکراتیزه شدن فرصت‌های سرمایه‌گذاری، به سرمایه‌گذاران خرده اجازه می‌دهد تا در رشد صنعت بلاکچین شرکت کرده و از آن بهره‌برداری کنند.

·         تنوع در پرتفوی سرمایه‌گذاری

در نهایت، سرمایه‌گذاری در ICOها می‌تواند به تنوع در پرتفوی سرمایه‌گذاری کمک کند. ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین یک کلاس دارایی منحصر به فرد هستند که با بازارهای مالی سنتی ارتباطی ندارند. سرمایه‌گذاران با سرمایه‌گذاری در ICOها، می‌توانند به این صنعت نوظهور دسترسی پیدا کنند و از رشد آن بهره‌مند شوند. این همچنین یک راه مناسب برای سرمایه‌گذاران است تا در جریان پیشرفت‌های فناوری و استارتاپ‌هایی که از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند، قرار بگیرند.

خطرات و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ICOها

در حالی که سرمایه‌گذاری در ICOها می‌تواند بسیار سودآور باشد، همچنین با خطرات قابل توجهی همراه است که سرمایه‌گذاران باید از آن‌ها آگاه باشند. در ادامه این خطرات را به شما معرفی می‌کنیم:

·         عدم وجود مقررات

یکی از اصلی‌ترین خطرات، عدم وجود مقررات در فضای ICO است. عرضه اولیه توکن‌ها برخلاف بازارهای مالی سنتی، تحت همان سطح نظارت و کنترل قرار ندارند. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران ممکن است همان سطح از حفاظت و جبران خسارت را نداشته باشند.

·         نوسانات بالا

خطر دیگر، نوسانات بالای ارزهای دیجیتال است. ارزش توکن‌هایی که در طول یک ICO خریداری می‌شوند، گاهی اوقات در عرض چند ساعت یا روز می‌تواند به شدت نوسان کند. این نوسانات می‌تواند منجر به خسارات قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران شود.

·         کلاهبرداری‌ها و بازیگران بد

در نهایت، خطر قربانی شدن در کلاهبرداری‌ها وجود دارد. عدم وجود مقررات در فضای عرضه اولیه توکن‌، آن را به محلی برای پروژه‌های تقلبی تبدیل کرده است. سرمایه‌گذاران باید محتاط باشند و قبل از سرمایه‌گذاری در یک ICO تحقیقات دقیقی انجام دهند تا از گرفتار شدن در دام کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنند.

چگونه عرضه‌های اولیه توکن‌ها (ICO) را ارزیابی کنیم؟

تحقیق و ارزیابی ICOها برای اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه بسیار حیاتی است. در ادامه چند عامل مهم که باید هنگام ارزیابی یک عرضه اولیه توکن در نظر گرفته شوند، آمده است:

1)     اعتبار تیم پروژه

تجربه و سوابق تیم پروژه را ارزیابی کنید. به دنبال افرادی با تخصص مرتبط و تاریخچه پروژه‌های موفق باشید.

2)     فناوری مورد استفاده

فناوری پشت پروژه را بررسی کنید. آیا این فناوری نوآورانه است؟ آیا مشکل واقعی را حل می‌کند؟ مقیاس‌پذیر است؟ به یاد داشته باشید که فقط به این دلیل که چیزی درخشان به نظر می‌رسد، به این معنا نیست که مردم حاضرند برای استفاده از آن پول خرج کنند.

3)     کیفیت وایت ‌پیپر

وایت ‌پیپر پروژه را بخوانید تا اهداف، فناوری و توزیع توکن آن را درک کنید. به دنبال یک برنامه واضح و خوب باشید که به جزئیات کافی پرداخته است. در ادامه به دلیل اهمیت بالای وایت پیپر، بیشتر در خصوص آن صحبت می‌کنیم.

4)     نقشه راه واقع‌بینانه

نقشه راه پروژه را مرور کنید تا ببینید آیا زمان‌بندی روشنی برای توسعه و راه‌اندازی دارد یا خیر. یک نقشه راه خوب تعریف شده و واقع‌بینانه می‌تواند نشان دهد که تیم یک برنامه محکم و درست دارد و منابع لازم برای اجرای به موقع و مطابق با بودجه را فراهم کرده است.

5)     جامعه فعال

جامعه و حضور آنلاین پروژه را ارزیابی کنید. به دنبال کانال‌های فعال رسانه‌های اجتماعی، فروم‌ها و بحث‌ها باشید. یک جامعه قوی می‌تواند نشان‌دهنده علاقه و حمایت از پروژه باشد. کیفیت معمولاً بهتر از کمیت است، اما در این مرحله مهم است که هر دو را در نظر بگیرید.

6)     همکاری‌ و شراکت‌ها

بررسی کنید که آیا پروژه همکاری یا شراکت‌هایی با شرکت‌ها یا سازمان‌های معتبر دارد یا خیر. این می‌تواند اعتبار پروژه را افزایش دهد و شانس موفقیت آن را بیشتر کند.

7)     اقتصاد توکنی پروژه

اقتصاد توکن‌های پروژه را مطالعه کنید. توکن‌ها چگونه استفاده خواهند شد؟ کاربرد آن‌ها چیست؟ آیا برای نگهداری یا استفاده از توکن‌ها مشوقی وجود دارد؟

8)     انطباق قانونی و نظارتی

ارزیابی کنید که آیا پروژه با قوانین موجود مطابقت دارد و آیا اقداماتی برای تضمین حفاظت از سرمایه‌گذاران انجام داده است یا خیر.

منابع متعددی برای تحقیق در مورد عرضه اولیه توکن، از جمله وب‌سایت‌های ارزیابی ICO، فروم‌ها، اخبار جدید ارزهای دیجیتال و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی، وجود دارد. مهم است که از چندین منبع استفاده کنید و قبل از سرمایه‌گذاری در یک ICO، تحقیقات دقیقی انجام دهید.

به عنوان مثال، یکی از وب‌سایت‌های معروف ارزیابی عرضه اولیه توکن، کوینگکو (CoinGecko) است. این وب‌سایت اطلاعات جامعی درباره ارزهای دیجیتال، شامل قیمت‌ها، حجم معاملات، و ارزیابی‌های مختلف ICOها را ارائه می‌دهد. همچنین، وب ‌سایت‌هایی مانند ICObench و Token Metrics نیز به عنوان منابع معتبری برای ارزیابی ICOها شناخته می‌شوند.

نقش وایت ‌پیپرها در عرضه‌های اولیه توکن

وایت ‌پیپرها در ICOها نقش حیاتی دارند زیرا اطلاعات دقیقی درباره پروژه، فناوری آن و توزیع توکن‌ها ارائه می‌دهند. وایت ‌پیپر یک سند است که پروژه مورد نظر را توضیح می‌دهد، راه‌حل پیشنهادی آن را بیان می‌کند و نحوه پیاده‌سازی آن را در هر مرحله از توسعه تشریح می‌کند.

یک وایت ‌پیپر خوب باید واضح، مختصر و به‌خوبی ساختار یافته باشد. این سند باید تحلیل جامعی از بازار، رقابت و ریسک‌های بالقوه ارائه دهد. همچنین باید نقشه راه پروژه، تیم و اقتصاد توکن‌ها را نیز مشخص کند.

سرمایه‌گذاران هنگام ارزیابی یک وایت ‌پیپر، باید به موارد زیر توجه کنند:

1.      وضوح

وایت ‌پیپر باید اهداف پروژه، فناوری و توزیع توکن‌ها را به‌طور واضح توضیح دهد. باید از اصطلاحات فنی پیچیده اجتناب کرده و به‌راحتی قابل فهم باشد.

2.      نوآوری

وایت ‌پیپر باید توضیح دهد که نوآوری پروژه چگونه است و وجه تمایز آن نسبه به بقیه چیست.

3.      قابلیت اجرا

وایت ‌پیپر باید یک برنامه واقع‌بینانه برای توسعه و راه‌اندازی ارائه دهد. باید به چالش‌ها و ریسک‌های بالقوه پرداخته و نقشه راهی برای دستیابی به اهداف خود ارائه کند.

4.      شفافیت

وایت ‌پیپر باید درباره تیم پروژه، تجربه آن‌ها و هرگونه همکاری یا شراکت شفاف باشد. همچنین باید هرگونه تضاد منافع بالقوه را فاش کند.

سرمایه‌گذاران باید نسبت به پروژه‌هایی که وایت‌ پیپرهای ضعیف یا مبهم دارند، احتیاط کنند. یک وایت ‌پیپر خوب نوشته شده می‌تواند بینش‌های ارزشمندی درباره پروژه ارائه دهد و به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه و متناسب با ریسک بگیرند.

نمونه‌هایی از عرضه‌های اولیه توکن موفق

چندین ICO موفق وجود داشته است که در صنعت ارزهای دیجیتال به‌طور گسترده‌ای مورد پذیرش و شناخت قرار گرفته‌اند. در ادامه چند مثال آورده شده است:

o       اتریوم (2014)

اتریوم یکی از موفق‌ترین ICOها تا به امروز است. این پروژه در سال 2014، مبلغ 18 میلیون دلار جمع‌آوری کرد و مفهوم قراردادهای هوشمند را معرفی کرد. اتریوم امروزه، دومین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار است و به عنوان یک پلتفرم برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) شناخته می‌شود.

o       فایل ‌کوین (2017)

فایل‌ کوین (FILE) در سال 2017، مبلغ 257 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. این امر، آن را به یکی از بزرگ‌ترین ICOها در آن زمان تبدیل کرد. هدف فایل‌ کوین ایجاد یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که در آن کاربران می‌توانند فضای ذخیره‌سازی بلااستفاده خود را اجاره دهند و در عوض توکن‌های فایل ‌کوین کسب کنند.

o       ایاس (2017-2018)

ایاس (EOS) در عرضه اولیه توکن یک ‌ساله خود بیش از 4 میلیارد دلار جمع‌آوری کرد و به یکی از بزرگ‌ترین ICOها در تاریخ تبدیل شد. هدف ایاس ایجاد یک سیستم‌عامل غیرمتمرکز برای برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند است.

o       کاردانو (2017)

کاردانو (ADA) در برخی جنبه‌ها نسبت به اتریوم بهبود یافت و عرضه اولیه توکن موفق‌تری داشت. این پروژه در ژانویه 2017، مبلغ 62.2 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. در نهایت، کاردانو به یکی از پنج ارز دیجیتال برتر از نظر ارزش بازار تبدیل شد.

o       تزوس (2017)

تزوس (XTZ) در جولای 2017 از طریق عرضه اولیه توکن خود 232 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. اما عرضه آن کاملا موفقیت‌آمیز نبود زیرا در توزیع توکن‌هایی که از طریق ICO فروخته شده بودند، تأخیرهای زیادی به وجود آمد. این تأخیرها باعث شد که برخی از خریداران ناراضی شوند و شکایتی دسته‌جمعی علیه تزوس مطرح کنند. در نهایت، تزوس در سال 2020 با همه طرف‌های درگیر به توافقی به مبلغ 25 میلیون دلار رسید تا این مشکل را حل کند.

این مثال‌ها، پتانسیل بالا و پذیرش گسترده‌ای ICOها را نشان می‌دهند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که همه ICOها موفق نیستند و سرمایه‌گذاران باید قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه‌ای، تحقیقات دقیقی انجام دهند.

چه کسی می‌تواند یک عرضه اولیه توکن راه‌اندازی کند؟

هر کسی می‌تواند یک ICO راه‌اندازی کند. اما این جمله به این معناست که ممکن است کسی هر کاری انجام دهد تا شما را متقاعد کند که ICO آن‌ها خوب است. این کارها، ثبت‌نام‌های جعلی، نامه‌های تأیید، ایمیل‌ها یا همکاری‌های جعلی و دروغین است. ICO از میان تمام روش‌های ممکن جمع‌آوری سرمایه، احتمالاً یکی از آسان‌ترین‌ موارد برای کلاهبرداری هستند.

حتی اگر هر کسی بتواند یک ICO را تأسیس و راه‌اندازی کند، این به این معنا نیست که هر کسی باید این کار را انجام دهد. اگر در نظر دارید یک عرضه اولیه توکن راه‌اندازی کنید، از خود بپرسید آیا کسب‌وکار شما به‌طور قابل توجهی از آن بهره‌مند خواهد شد؟ آیا به دنبال حل مسئل و مشکلی در بازار هستید؟

نتیجه‌گیری

درک عرضه‌ اولیه توکن (ICO) برای مبتدیانی که می‌خواهند در صنعت رو به رشد بلاکچین شرکت کنند، بسیار حیاتی است. ICOها فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید و پتانسیل بازده‌های بالا را ارائه می‌دهند، اما همچنین با ریسک‌های قابل توجهی همراه هستند.

قبل از سرمایه‌گذاری در یک ICO، مهم است که تحقیقات و ارزیابی‌های دقیقی انجام شود. عواملی که باید در نظر گرفته شوند شامل تیم پروژه، فناوری، وایت ‌پیپر، نقشه راه، جامعه، شراکت‌ها و انطباق قانونی و نظارتی است. سرمایه‌گذاران همچنین باید از ریسک‌های مرتبط با ICOها، مانند عدم وجود مقررات، نوسانات بالا و احتمال کلاهبرداری‌ها آگاه باشند.

در نهایت، تصمیم برای سرمایه‌گذاری در یک عرضه‌ اولیه توکن به تحمل ریسک فرد، اهداف سرمایه‌گذاری و درک پروژه بستگی دارد. ICOها می‌توانند بسیار سودآور باشند، اما همچنین ریسک‌های بالایی دارند. مهم است که با احتیاط با آن‌ه برخورد کنید و فقط آنچه را که می‌توانید از دست بدهید، سرمایه‌گذاری کنید.

به طور کلی، ICOها روش‌های جمع‌آوری سرمایه استارتاپ‌ها را متحول کرده‌اند و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را برای افراد باز کرده‌اند. با ادامه تکامل صنعت، مهم است که افراد در مورد عرضه‌ اولیه توکن و فناوری بلاکچین آگاه باشند.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو