بازی‌های بلاکچینی در حال ایجاد یک وضعیت جدید هستند، وضعیتی که شامل اقتصادهای باز، مالکیت مستقل کاربران و تمرکز بر توانمندسازی بازیکنان است. این‌ بازی‌های نسل بعدی دارای آیتم‌های درون بازی، شخصیت‌ها و ارزهای توکنیزه شده هستند که به بازیکنان امکان می‌دهد به راحتی اقلام را معامله کنند.

این بازی‌ها در تضاد شدید با اکثر بازی‌های ویدیویی امروزی است. در بازی‌های بلاکچینی مالکیت شخصیت‌هایی که با آن‌ها بازی می‌کنید، پوسته‌هایی که خریداری می‌کنید و آیتم‌هایی که به دست می‌آورید، رسما برای شما است. بازی‌های سنتی قوانین سخت‌گیرانه و فناوری محوری دارند که توانایی بازیکن را برای تبادل دارایی‌های درون بازی را محدود یا از بین می‌برد. این محدودیت‌ها، منجر به ظهور بازارهای خاکستری بازی ویدیویی شده است، بازارهای غیررسمی و غیرمجاز که در آن دارایی‌های ارزشمند بازی و حتی حساب‌های بازیکنان برای پول معامله می‌شوند.

گیم فای چیست؟

اصطلاح گیم فای، که به عنوان بازی مالی نیز شناخته می‌شود، در ابتدا توسط بنیان‌گذار یرن فایننس (Yearn Finance) یعنی آندره کرونژه (Andre Cronje)، برای اشاره به پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) با عناصر بازی ‌وار ابداع شد. با این حال، به دلیل ارتباط مستقیم بازی‌ها با اقتصادهای واقعی، این اصطلاح و روند آن، از آن زمان دچار تغییراتی شده است.

در این رابطه بخوانید‌ : بررسی جامع بوسون پروتکل | پیش‌بینی قیمت بوسون

آیتم‌ها و ارزهای درون بازی می‌توانند ارزشمند باشند و این موضوع بر کسی پوشیده نیست. به عنوان مثال، ارزش پوسته‌های نادر بازی کانتر استریک (CS:GO) به هزاران دلار می‌رسد و امروزه بازارهای خاکستری متعددی وجود دارند که برای تسهیل تبادل ارز درون بازی، آیتم‌ها یا حساب‌ها فعالیت می‌کنند. در یک طرف معامله، فروشندگان قرار دارند کسانی که این کالاهای دیجیتال را به دلیل زمان، پول و تلاشی که در بازی صرف کرده‌اند، در اختیار دارند. در طرف دیگر خریداران هستند، کسانی که آماده‌اند که برای آیتم‌هایی که به سختی به دست آمده، به دلایل مختلف (محدودیت در دسترسی، وضعیت اجتماعی، نداشتن زمان کافی برای بازی …)، پول پرداخت کنند.

گیم فای یک مفهوم جدید نیست. این مفهوم به سادگی از فناوری بلاکچین (Blockchain) استفاده می‌کند تا این بازارهای خریدوفروش را که پر از مشکل، دسترسی سخت و گاهی کاملاً ممنوع توسط ناشران بازی بوده، رسمی کند. توکن‌های دیجیتال نیز به عنوان یک فناوری تحول‌آفرین هدف جایگزینی این آیتم‌ها، ارزهای پرداختی و… را دارند.

نحوه کار گیم فای

در حالی که گیم فای هر پروژه‌های خاص متفاوت است اما اجزای کلی وجود دارند که آن را شکل می‌دهند. در ادامه این اجزا را بررسی می‌کنیم:

1.      فناوری بلاکچین

اولین عنصر، فناوری بلاکچین است که به بازی‌ها و توکن‌های درون بازی قدرت می‌بخشد. قراردادهای هوشمند نیز نقش مهمی دارند و به غیرمتمرکز کردن تجربه بازی آنلاین کمک می‌کنند.

2.      دیفای (DeFi)

دیفای با ایجاد فرصت‌هایی مانند سهام گذاری و تأمین نقدینگی، به اقتصاد گیم فای کمک می‌کند. این کار از طریق عرضه‌های اولیه صرافی غیرمتمرکز (DEX)، جایی که بازیکنان و سرمایه‌گذاران می‌توانند توکن‌های جدید را خریداری کنند و به این ترتیب به تأمین مالی پروژه‌های بازی کمک کنند، انجام می‌شود. دیفای همچنین مسئول پرداخت پاداش‌ها و مشوق‌های درون بازی است.

3.      NFTها

توکن‌های NFT برای تبادل آسان‌تر آیتم‌های درون بازی، وارد عمل می‌شوند. آن‌ها همچنین حقوق مالکیت دارایی‌های دیجیتال را درون بازی‌ها را تعیین می‌کنند. NFTها شامل آواتارها، لباس‌ها، سلاح‌ها، زمین و کلکسیون‌ها هستند. هر چه آیتم‌ها نادرتر باشند، قیمت آن‌ها بالاتر است.

بازارهای موجود درون بازی‌ها به تسهیل این تبادلات و ساخت یک سیستم اقتصادی در بازی کمک می‌کنند.

4.      بازی برای کسب درآمد (P2E)

بازی‌های مجازی تولید شده قبلی، به ویژه بازی‌های نقش‌آفرینی آنلاین چندنفره (MMORPG) مانند وارکرفت (World of Warcraft)، از بازیکنان می‌خواستند که برای بازی کردن، هزینه پرداخت کنند. اما مفهوم گیم فای این است که بازیکنان با بازی درگیر شوند و در ازای آن، پاداش کسب کنند. این پاداش‌ها می‌توانند از توکن‌ها تا کلکسیون‌های نادر متغیر باشند. این امر می‌تواند از طریق اتمام مراحل، پرورش شخصیت‌های درون بازی، توسعه زمین‌های مجازی، رقابت با سایر بازیکنان و موارد دیگر اتفاق بیفتد.

ویژگی‌ دیگری که باعث بهبود عملکرد گیم فای می‌شوند شامل دائوهای بازی و تصمیم‌گیری‌های جمعی جامعه برای کمک به ایجاد محیطی عادلانه‌تر برای بازیکنان است.

همچنین بخوانید : برترین ارزهای دیجیتال هوش مصنوعی (AI)

توکن‌های بلاکچینی چگونه فرایند گیم فای را امکان‌پذیر می‌سازند؟

امروزه، ارزها و آیتم‌های درون بازی‌های سنتی معمولاً توسط ناشر بازی در یک سرور اختصاصی ذخیره و توزیع می‌شوند. به طور کلی، این آیتم‌ها و ارزهای بازی بر روی یک کامپیوتر وجود دارند و ناشر بازی می‌تواند هر چیزی را که بخواهد تغییر دهد. آن‌ها تعیین می‌کنند که بازیکنان با دارایی‌های دیجیتال خود چه کار می‌توانند بکنند، تصمیم می‌گیرند که چه کسی مالک آن‌ها است و چگونه می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. اما این موضوع در بازی‌های بلاکچینی متفاوت است.

شبکه‌های بلاکچینی در بازی‌های مبتنی بر بلاکچین، به عنوان کامپیوترهای جهانی و غیرمتمرکز عمل می‌کنند که نقش سرورهای مرکزی را ایفا می‌کنند. قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی هستند که بر روی بلاکچین‌ها اجرا می‌شوند و جابجایی توکن‌ها را که معمولاً غیر مثلی (NFT) و غیر قابل تعویض هستند، را انجام می‌دهند.

این موضوع چه معنایی دارد؟ خوب، دارایی‌های درون بازی که در واقع نوعی توکن‌های بلاکچینی هستند، استاندارد جدیدی برای مالکیت دارایی‌های دیجیتال تعیین می‌کنند. وقتی یک آیتم درون بازی به عنوان NFT شناخته می‌شود، بازیکن مالک آن است. این آیتم نمی‌تواند گرفته یا پاک شود و راه‌هایی وجود دارد تا بازیکن بتواند با آن کاری انجام دهد که هر کسی باید بتواند با چیزی که متعلق به او است انجام دهد. منظور از این کارها در واقع فروش، معامله و خرید چیزها بدون نیاز به اجازه توسعه‌دهنده بازی است.

ویژگی‌های گیم فای چیست؟ | چرا گیم فای را انتخاب کنیم؟

دلایل متعددی وجود دارد که چرا بازی‌هایی که قابلیت‌های گیم فای را ارائه می‌دهند، می‌توانند برای بازیکنان جذاب‌تر باشند. در ادامه به این دلایل اشاره می‌کنیم:

A.      مالکیت واقعی دارایی

بلاکچین‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که بازیکنان مالکیت کاملی بر دارایی‌های دیجیتال داشته باشند: هیچ‌کس نمی‌تواند دارایی‌هایی را که در کیف پول بلاکچینی دارید، از شما بگیرد. اگرچه این تنها مزیت گیم فای نیست بلکه ویژگی هر دارایی مبتنی بر بلاکچین است. این بخشی بزرگ از آن چیزی است که بازی‌های بلاکچینی را منحصر به فرد می‌سازد.

قبل از ظهور بلاکچین‌ها، مالکیت مانند یک هدیه بود و همانطور که بیان شد، تصمیمی بود که توسط ناشر بازی گرفته و تأیید می‌شد. با بازی‌های بلاکچینی و گیم فای، این یک حق اساسی است. گیم فای و بازی‌های بلاکچینی در حال تغییر نحوه تفکر بازیکنان درباره ارزش زمان، تلاش و توجهشان به بازی هستند.

B.      بازارهای باز

آیتم‌ها و ارزهای درون بازی معمولاً به عنوان پاداش برای بازی کردن به کاربران داده می‌شوند. این مکانیزم‌های پاداش (در کنار گیم‌پلی جذاب) راهی برای ارائه چیزی به بازیکنان است که برای آن تلاش کنند و آن‌ها را به بازگشت به بازی ترغیب کند.

از آنجا که این آیتم‌ها یا ارزها به طور ذاتی قابلیت خرید، فروش و تجارت در بازارهای باز بلاکچینی را دارند، بازیکنان در واقع می‌توانند با بازی کردن بازی‌ها، پول به دست آورند. اگرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که بازیکنان بتوانند سود کسب کنند یا حتی اگر آیتم‌ها در درازمدت ارزشمند باقی بمانند اما ارتباط کامل با یک سیستم اقتصادی بزرگتر، این بازی‌ها را تبدیل به گزینه‌های جذاب می‌کند.

C.      انگیزه‌های بازی

شما دو بازی در مقابل خود دارید. هر دو بازی دقیقاً یکسان هستند، به جز اینکه یکی از آن‌ها قابلیت گیم را از طریق بلاکچین‌ها ارائه می‌دهد و دیگری این قابلیت را ندارد. با فرض اینکه همه چیز برابر باشد، شما گزینه گیم فای را انتخاب می‌کنید زیرا مزایای زیادی را برای شما به همراه دارد.

این یکی از مزایای گیم فای است که بازی‌های بلاکچینی نسبت به بازی‌های امروزی دارند: بازیکنان انگیزه اضافی برای بازی کردن دارند. در حالی که این انگیزه نباید بر تمایل ذاتی به بازی کردن به خاطر دینامیک‌های سرگرم‌کننده گیم‌پلی، ابراز مهارت و مزایای اجتماعی اولویت داشته باشد، اما انگیزه اضافی برای پاداش گرفتن به ازای تلاشی که در یک بازی می‌گذارید، گیم فای را کمی جذاب‌تر از بازی‌های عادی می‌کند.

مزایا و معایب گیم فای

گیم فای نیز مانند تمام مفاهیم و موارد دیگر، مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مزایا

مزایای گیم فای عبارتند از:

o        مدل P2E

بازی برای کسب درآمد (P2E) به عنوان جایگزینی برای مدل‌های سنتی پرداخت برای بازی در بازی‌های ویدیویی قبلی عمل می‌کند. این مدل فرصت‌های بیشتری برای کسب درآمد از طریق بازی‌های بلاکچینی فراهم می‌کند و همچنین باعث افزایش مشارکت در صنعت و پذیرش بیشتر آن می‌شود.

o        مالکیت NFTها

NFTها فرصتی برای حداکثر کردن درآمد و کسب کلکسیون‌های نادر و باارزش فراهم می‌کنند.

o        دسترسی جهانی

برخی از بازی‌های سنتی اجازه نمی‌دهند که علاقه‌مندان از نقاط مختلف جهان آن‌ها را بازی کنند. اما گیم فای مرزها را پشت سر می‌گذارد و به هر کاربر در سراسر جهان اجازه می‌دهد تا در این صنعت در حال تحول شرکت کند.

o        نوآوری

در نهایت، گیم فای نمایانگر استفاده نوآورانه از فناوری بلاکچین است. گیم فای با ترکیب بازی و دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi)، پتانسیل فناوری بلاکچین را فراتر از تنها ارزهای دیجیتال برده است.

این موضوع، موارد استفاده و کاربردهای جدیدی برای فناوری بلاکچین ارائه می‌دهد و یک اکوسیستم متنوع و پایدارتر ایجاد می‌کند. این نوآوری فرصت‌هایی را برای ورود بازیکنان و سرمایه‌گذاران جدید به صنعت بلاکچین فراهم می‌کند و به رشد و توسعه در این بخش کمک می‌کند.

معایب

معایب گیم فای عبارتند از:

o        چالش‌های بازی

بازی‌های بلاکچینی ممکن است برای افرادی که دانش گسترده‌ای درباره بازی‌های مجازی ندارند، چالش‌برانگیز باشند. این موضوع نیاز به بازی‌هایی با رابط کاربری آسان‌تر از سوی توسعه‌دهندگان دارد.

o        نوسانات قیمت

NFTها و توکن‌های گیم فای تحت تأثیر نوسانات قیمت قرار دارند. در این صورت، ممکن است در دوره‌های بسیار ناپایدار بازار، ضررهایی را متحمل شوید.

o        ریسک‌های قانونی

گیم فای هنوز مقررات مشخصی ندارد. این بدان معناست که در بازی‌های بلاکچینی و خریدوفروش و معاملات توکن‌های گیم فای، ریسک‌های قانونی وجود دارد.

o        پروژه‌های نامناسب

برخی از پروژه‌های گیم فای مناسب نیستند. افزایش موارد کلاهبرداری، راگ پول (rug pulls)، هک‌ها و…، هر کاربر کریپتو را در معرض خطرات بدافزارها قرار می‌دهد. این امر باعث بروز نگرانی‌های امنیتی می‌شود.

مثال‌هایی از بازی‌های موفق بلاکچینی

تمام آیتم‌ها، موجودات، کارت‌ها و ارزهای ذکر شده در ادامه توکنیزه شده و می‌توانند در بازارها معامله شوند. برخی از موفق‌ترین موارد گیم فای در سال‌های اخیر، موارد زیر می‌باشند:

·         اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)

اکسی اینفینیتی یک بازی استراتژیک است که حول موجودات دیجیتال منحصر به فرد الهام گرفته از موجوداتی به نام اکسیس (Axies) می‌چرخد.

بازیکنان می‌توانند اکسیس را از بازار آزاد و از سایر بازیکنان خریداری ‌کنند، تیم‌هایی را تشکیل می‌دهند و تیم‌های خود را در حالت‌های مختلف بازی به مبارزه می‌طلبند. آن‌ها به خاطر پیروزی در نبردها و اتمام مأموریت‌ها با ارز بومی بازی به نام SLP پاداش می‌گیرند، که کاربردهای مختلفی درون بازی، از جمله ساخت رون‌ها و جادوها و همچنین پرورش اکسیس جدید، دارد.

·         دیسنترالند (Decentraland)

دیسنترالند تجربه‌ای منحصر به فرد از دنیای مجازی را بر پایه بلاکچین اتریوم (ETH) ارائه می‌دهد. بازیکنان می‌توانند با ایجاد، کاوش و کسب درآمد از محیط‌های مجازی خود، خلاقیت خود را به نمایش بگذارند. افراد همچنین با استفاده از توکن مانا (MANA)، که ارز بومی دیسنترالند است، می‌توانند زمین‌های مجازی خریداری کرده و آن‌ها را طبق سلیقه خود توسعه دهند. بازیکنان همچنین این فرصت را دارند که دارایی‌های مجازی مانند ساختمان‌ها، آثار هنری و بازی‌ها را ایجاد و بفروشند و در ازای آثار خود توکن‌های مانا کسب کنند.

·         سندباکس (The Sandbox)

سندباکس یک دنیای مجازی مبتنی بر بلاکچین است که به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا تجربیات بازی خود را بسازند، مالک آن‌ها شوند و از آن‌ها کسب درآمد کنند. بازیکنان با خرید و معامله توکن‌های لند (LAND)، که نمایانگر زمین‌های مجازی در سندباکس هستند، می‌توانند قلمروهای مجازی خود را ایجاد کرده و محیط‌های منحصر به فردی بسازند. علاوه بر این، بازیکنان می‌توانند از طریق بازی و مشارکت در اکوسیستم، توکن‌های سندباکس (SAND)، که ارز بومی سندباکس است را کسب کنند.

·         گادز آنچیند (Gods Unchained)

گادز آنچیند یک بازی کارتی قابل جمع‌آوری (TCG) است که در آن کارت‌های NFT با درجات مختلف می‌توانند به طور آزاد خرید، فروش و معامله شوند. کارت‌های مختلف توانایی‌ها و آمار متفاوتی دارند و بازیکنان کارت‌ها را ترکیب و تطبیق می‌دهند تا تیم خود را ایجاد کنند.

بازیکنان از تیم خود درون بازی برای مبارزه با یکدیگر استفاده می‌کنند. آن‌ها با بازی و پیروزی در بازی‌ها، در جدول رده‌بندی پیشرفت کرده و توکن‌های GODS که می‌توانند برای خرید بسته‌های کارت جدید یا به عنوان بخشی از مکانیزم حکمرانی درون بازی سهام گذاری شوند، کسب می‌کنند.

·         ایلوویوم (Illuvium)

ایلوویوم، یک بازی که مدت‌ها منتظر راه‌اندازی آن بودیم، در سال 2022 به صنعت بازی وارد شد. این بازی، خود را به عنوان یک بازی بلاکچینی قابل همکاری (Interoperable Blockchain Game – IBG) با ویژگی‌های بازی برای کسب درآمد (P2E) معرفی می‌کند. شما باید در این بازی ایلوویال‌ها (Illuvials) را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را برای افزایش شانس خود در نبردها آموزش دهید. شما می‌توانید از توکن آن که ILV نام دارند برای خریدهای درون بازی و سهام گذاری استفاده کنید.

لازم به ذکر است که بازی بلاکچینی قابل همکاری به بازی‌هایی اطلاق می‌شود که از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند و قابلیت تعامل و ارتباط با سایر بازی‌ها یا پلتفرم‌های بلاکچینی را دارند. به عبارت دیگر، در این نوع بازی‌ها، دارایی‌ها و آیتم‌های دیجیتال مانندNFTها می‌توانند بین بازی‌ها یا اکوسیستم‌های مختلف جابجا شوند و بازیکنان می‌توانند از آن‌ها در چندین محیط مختلف استفاده کنند.

·         سوریر (Sorare)

سوریر (Sorare) یک بازی ورزشی فانتزی است که در آن بازیکنان می‌توانند کارت‌های دیجیتال بازیکنان واقعی فوتبال را جمع‌آوری کنند. در این بازی، شما با استفاده از این کارت‌ها تیم خود را تشکیل می‌دهید و در مسابقات شرکت می‌کنید.

عملکرد تیم شما در این مسابقات بر اساس عملکرد واقعی بازیکنان در بازی‌های فوتبال واقعی است. به عبارت دیگر، اگر بازیکنان شما در دنیای واقعی خوب بازی کنند و گل بزنند، شما هم در سوریر امتیاز بیشتری کسب می‌کنید. این بازی شبیه به لیگ‌های ورزشی فانتزی دیگر است، اما با استفاده از تکنولوژی بلاکچین و کارت‌های NFT، که به شما امکان می‌دهد کارت‌های خود را خرید و فروش کنید.

نتیجه‌گیری

اگرچه گیم فای مفهوم نسبتاً جدیدی از مشوق‌های مالی را با بازی‌های ویدیویی ترکیب می‌کند، اما مهم‌ترین عنصر هر بازی، توانایی آن در سرگرم کردن، درگیر کردن افراد و ارتباط برقرار کردن است.

اقتصادهای گیم فای به سادگی استاندارد جدیدی برای توسعه‌دهندگان بازی ایجاد می‌کنند تا به بازیکنانی که یک بازی را دوست دارند و برای پیشرفت در آن تلاش می‌کنند، قدرت بدهند. اغلب اوقات، بازیکنان فکر می‌کنند که گیم فای اقتصاد جدیدی برای بازیکنان ایجاد می‌کند، اقتصادی که در آن بازیکنان می‌توانند بازی کردن را جایگزین کار خود کنند. در حالی که این امر ممکن است در آینده اتفاق بیافتد اما داستان پشت گیم فای این است که در واقع ماهیت مالکیت دارایی‌های دیجیتال را تغییر داده است.

تمام محصولات فیزیکی قابل معامله هستند. دادن یک خودکار به کسی در مدرسه، فروش کالا به یک دوست، یا هدیه دادن یک ژاکت قدیمی به فرزندتان این‌ها همه مثال‌هایی از معاملاتی هستند که غیرممکن است متوقف شوند زیرا جهان فیزیکی اینگونه کار می‌کند. گیم فای نیر همین مفهوم را به دنیای دیجیتال آورده است. اکنون، بازیکنان می‌توانند بازارهایی را حول آیتم‌ها و ارزهای درون بازی که به حق متعلق به آن‌ها است، بسازند.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو