کاربران واتس اپ می توانند به نوعی آزادی ثبت نام در تلگرام را احساس کنند، بدون نیاز به افشای هویت از طریق ارائه شماره تلفن.

این برنامه ویژگی های زیادی را ارائه می کند، در حالی که دستورالعمل اصلی خود را به عنوان یک برنامه پیام رسان سریع و راحت حفظ می کند. برای مثال، کانال‌ها و استوری‌ها باعث می‌شوند تلگرام مانند یک مرکز خبری غیرمتمرکز به نظر برسد.

تاسیس تلگرام

ایده تلگرام در سال 2013 پس از خروج پاول دوروف از پروژه VKontakte، شبکه اجتماعی که او یکی از بنیانگذاران آن بود به دلیل فشارهای فزاینده دولت روسیه شکل گرفت.

در این رابطه بخوانید‌ : جریان ورودی (inflow) و خروجی (outflow) در صرافی های کریپتو چیست؟

پاول همراه با برادرش، نیکولای دوروف، که بخش فنی را مدیریت می‌کرد، شروع به ساخت یک برنامه پیام‌رسان ایمن و با کاربری آسان کرد. دوروف قصد داشت راه حلی برای نگرانی های فزاینده در مورد حریم خصوصی آنلاین ارائه دهد.

با وجود چالش ورود به بازار شلوغ، برادران دوروف روی ایجاد محصولی متمرکز شدند که به دلیل رمزگذاری و سرعت آن متمایز بود. آنها پروتکل‌ها و ویژگی‌های مختلف را آزمایش کردند تا اطمینان حاصل کنند که تلگرام هم نوآورانه و هم قابل اعتماد خواهد بود.

تلگرام به طور رسمی در آگوست 2013 راه اندازی شد. در ابتدا، سروصدای زیادی به همراه نداشت اما به سرعت در میان کاربرانی که درصدد حفظ حریم خصوصی و امنیت بودند مورد توجه قرار گرفت. سادگی برنامه، همراه با وعده پیام های رمزگذاری شده، موجب جذب مخاطبانی شد که نگران نقض داده ها و نظارت دولتی بودند.

توسعه و رشد اولیه تلگرام

رشد اولیه تلگرام، به ویژه در میان علاقه مندان به فناوری و حامیان حریم خصوصی، چشمگیر بود.

تا پایان سال 2014، کمی بیش از یک سال پس از راه اندازی، تلگرام به 50 میلیون کاربر فعال رسید و روزانه یک میلیارد پیام ارسال می شد.

نرخ پذیرش تلگرام تحت تاثیر چندین عامل کلیدی است: تمرکز برنامه بر حریم خصوصی و امنیت، به ویژه در پی نقض اطلاعات در سطح بالا و افزایش نظارت دولت.

پروتکل های رمزگذاری تلگرام سطحی از امنیت را به کاربران ارائه می کرد که در آن زمان معمولاً در سایر برنامه های پیام رسان یافت نمی شد. علاوه بر این، قابلیت اطمینان و سرعت تلگرام به جذابیت آن کمک کرد. تا سال 2016، تلگرام بیش از 100 میلیون کاربر فعال ماهانه داشت که هر روز 350000 کاربر جدید ثبت نام می کردند و کاربران روزانه 15 میلیارد پیام ارسال می کردند.

تلگرام با معرفی چندین ویژگی نوآورانه پروژه خود را از رقبا متمایز کرد:

یکی از اولین و مهم‌ترین آنها رمزگذاری end-to-end برای «چت‌های مخفی» بود که تضمین می‌کرد پیام‌ها فقط توسط گیرنده مورد نظر قابل خواندن هستند.

یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی، معرفی پیام‌های self-destructing بود که به کاربران اجازه می‌داد تایمری برای حذف پیام‌هایشان پس از خواندن تنظیم کنند.

تلگرام همچنین پیشگام استفاده از گروه‌ها و کانال‌های بزرگ بود که می‌توانست از هزاران عضو پشتیبانی کند و آن را به ابزاری قدرتمند برای ارتباطات خصوصی و عمومی تبدیل کرد.

همچنین بخوانید : اوراق قرضه (Bonds) چیست؟ و چگونه عمل میکند؟

تحولات بعدی تلگرام

سال‌های پس از موفقیت اولیه تلگرام شامل توسعه سریع، معرفی ویژگی‌های جدید و افزایش توجه جامعه فناوری و دولت‌ها در سراسر جهان بود. تا سال 2018، تلگرام به 200 میلیون کاربر فعال ماهانه رسید و تعداد کاربران آن در عرض تنها دو سال دو برابر شد.

یکی از محرک های کلیدی رشد پایدار تلگرام، معرفی مداوم ویژگی های جدید و نوآورانه آن بود.

در سال 2017، تلگرام مفهوم supergroups را معرفی کرد که به چت‌های گروهی اجازه می‌دهد 100000 عضو بگیرند که به طور قابل توجهی بیشتر از هر برنامه پیام‌رسان دیگری در آن زمان بود. این امر تلگرام را به گزینه ای محبوب برای جوامع کریپتو، سازمان ها و شخصیت های عمومی تبدیل کرد که می خواستند با مخاطبان زیادی ارتباط برقرار کنند.

تلگرام همچنین قابلیت‌های رسانه‌ای خود را افزایش داد و به کاربران اجازه داد فایل‌های حجیم (حداکثر 1.5 گیگابایت) را به اشتراک بگذارند که در مقایسه با سایر برنامه‌های پیام‌رسان یک ویژگی منحصربه‌فرد بود. این پلتفرم به اصلاح رابط برنامه نویسی برنامه ربات خود ادامه داد و توسعه دهندگان را قادر ساخت تا ربات های پیچیده ای را برای اهداف مختلف از خدمات مشتری گرفته تا بازی ایجاد کنند.

در سال 2018، تلگرام ویژگی Passport خود را راه‌اندازی کرد که به کاربران اجازه می‌داد اسناد شناسایی شخصی خود را با خدماتی که نیاز به تأیید هویت واقعی دارند، به‌طور امن ذخیره کرده و به اشتراک بگذارند. این ویژگی به جاه‌طلبی‌های تلگرام فراتر از پیام‌رسانی اشاره می‌کند و آینده‌ای را نشان می‌دهد که می‌تواند به عنوان یک پلتفرم گسترده‌تر برای هویت دیجیتال و خدمات مورداستفاده قرار گیرد.

ظهور بلاک چین تون

در سال 2018، دوروف برنامه‌هایی را برای ساخت بلاک چین (TON) و ارز دیجیتال مرتبط با آن، Gram اعلام کرد. این اقدام نشان دهنده ورود بلندپروازانه تلگرام به دنیای فناوری غیرمتمرکز و ارزهای دیجیتال است. بلاک چین TON برای ارائه مقیاس‌پذیری و سرعت بالا طراحی شده است و هدف آن پردازش میلیون‌ها تراکنش در ثانیه است که از بسیاری از پلتفرم‌های بلاک چین موجود مانند بیت‌کوین Bitcoin و اتریوم Etherteum پیشی می‌گیرد.

توکن Gram برای استفاده در اکوسیستم تلگرام برای انواع خدمات از جمله پرداخت، برنامه های غیرمتمرکز (DApps) و موارد دیگر در نظر گرفته شده بود. این پروژه 1.7 میلیارد دلار در یک عرضه اولیه کوین (ICO) از گروه کوچکی از سرمایه گذاران دریافت کرد.

با این حال، این پروژه با چالش‌های قانونی از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده روبرو شد که استدلال می‌کرد توکن‌های گرم اوراق بهادار ثبت نشده هستند. پس از یک نبرد حقوقی طولانی، تلگرام تصمیم گرفت پروژه TON را در سال 2020 کنار بگذارد و سرمایه‌ها را به سرمایه‌گذاران بازگرداند.

با وجود این، ایده ادغام فناوری بلاک چین در تلگرام همچنان بر توسعه آن تأثیر می گذارد و منجر به ابتکارات جامعه محور مانند تون کوین می شود که هدف آن ادامه رشد بلاک چین TON بود، البته به طور مستقل از خود تلگرام.

چشم انداز دوروف

موضع عمومی دوروف در مورد حریم خصوصی و ارتباطات آزاد، جنبه تعیین کننده هویت تلگرام بوده است. او بارها بر تعهد خود برای محافظت از کاربران در برابر نظارت دولتی و استثمار شرکت ها تاکید کرده است. با این حال، این چشم اندازی است که همواره به چالش هایی در این راه منجر می شود.

به عنوان مثال، در سال 2018، دوروف از تحویل کلیدهای رمزگذاری به دولت روسیه خودداری کرد، که منجر به ممنوعیت سراسری تلگرام در روسیه شد.

همچنین، در ایالات متحده، تلگرام به دلیل تلاش برای راه اندازی TON با بررسی قانونی از سوی SEC مواجه شد.

اما دیدگاه‌ها و اقدامات صریح دوروف وجهه عمومی تلگرام را به عنوان مدافع حقوق دیجیتال در دنیایی که به طور فزاینده‌ای تحت نظارت است، تقویت کرده است.

تا حدی به این دلیل، پایگاه کاربران تلگرام به ویژه در مناطقی که سانسور و نظارت دولتی رواج داشت، به گسترش خود ادامه داد. تا سال 2020، تلگرام از مرز 400 میلیون کاربر فعال ماهانه گذشته بود.

تلگرام همچنین در جریان ناآرامی های سیاسی در چندین کشور به ابزاری حیاتی تبدیل شد. به عنوان مثال، به طور گسترده در اعتراضات هنگ کنگ در سال 2019 و اعتراضات بلاروس در سال 2020 استفاده شد، که فعالان و شهروندان برای سازماندهی و برقراری ارتباط امن و دور از نظارت دولت به تلگرام تکیه کردند.

نظارت دولت

تمرکز تلگرام بر حریم خصوصی و امنیت هم مورد تحسین و هم انتقاد قرار گرفته است. استفاده از رمزگذاری اند تو اند در چت های مخفی و امتناع از ارائه دسترسی دولت، آن را در میان کاربران آگاه به حریم خصوصی محبوب کرده است، اما دولت ها و کارشناسان امنیتی را نیز نگران کرده است.

منتقدان استدلال می‌کنند که رمزگذاری قوی تلگرام مجرمان و تروریست‌ها را جذب می‌کند و برخی از دولت‌ها نگران این هستند که این برنامه برای هماهنگ کردن فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شود.

تعدیل محتوای تلگرام نیز جنجال برانگیخته است. رویکرد غیرمستقیم این پلتفرم، آن را به مرکزی برای محتوای متنوع تبدیل کرده است، اما به محتوای افراطی، اطلاعات نادرست و فعالیت‌های غیرقانونی نیز اجازه رونق داده است. با وجود تلاش ها برای حذف تبلیغات تروریستی و استثمار کودکان، منتقدان می گویند که این اقدامات کافی نیست.

کانال‌ها و گروه‌های عمومی در تلگرام که برخی از آنها میلیون‌ها عضو دارند، برای انتشار آنچه که مقامات و کارشناسان «اطلاعات غلط» در مورد موضوعات مهمی مانند انتخابات و واکسن‌ها می‌خوانند، مورد استفاده قرار گرفته‌اند و نگرانی‌هایی را در مورد تأثیر آن بر گفتمان عمومی ایجاد می‌کنند. دوروف از موضع تلگرام دفاع می‌کند و بر حریم خصوصی کاربران و آزادی بیان تاکید می‌کند، اما فشار فزاینده ممکن است این پلتفرم را مجبور کند در سیاست‌های خود تجدید نظر کند.

بازداشت دوروف در سال 2024

در ماه اوت، پاول دوروف در فرانسه تحت یک حکم قضایی به اتهام عدم رعایت قوانین حفاظت از داده‌ها و رمزگذاری دستگیر شد. این دستگیری که احتمالاً تحت فشار دولت‌های اروپایی منتقد تلگرام بود، باعث اعتراض طرفداران حریم خصوصی و کاربران تلگرام در سراسر جهان شد.

بسیاری آن را حمله ای به حریم خصوصی دیجیتال و تلاشی برای ساکت کردن یکی از مدافعان اصلی ارتباطات رایگان می دانستند.

آینده تلگرام

امروزه، تلگرام یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های پیام‌رسانی در جهان است که تا سال ۲۰۲۴ بیش از ۷۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد.

تاکید تلگرام بر امنیت و مجموعه ویژگی های قوی آن، جایگاه آن را به عنوان یک ابزار ارتباطی پیشرو در سطح جهانی تثبیت کرده است. با این حال، این پلتفرم همچنان با چالش‌های مهمی از جمله بررسی دقیق دولت، جنگ‌های قانونی و نیاز به مدیریت محتوای مضر با حفظ تعهد به حریم خصوصی مواجه است.

این پلتفرم احتمالاً به گسترش مجموعه ویژگی های خود ادامه می دهد و احتمالاً ابزارهای پیشرفته تری را برای حفظ حریم خصوصی، مدیریت محتوا و تعامل با کاربر ادغام می کند.

علاوه بر این، علیرغم شکست‌های TON، تلگرام ممکن است فرصت‌های جدیدی را در فضای ارزهای دیجیتال کشف کند و از پایگاه کاربران بزرگ خود برای پذیرش فناوری‌های غیرمتمرکز استفاده کند.

با این حال، رشد تلگرام به توانایی آن در کنترل فشارهای نظارتی فزاینده دولت‌ها در سراسر جهان نیز بستگی دارد.

در نهایت، از آنجایی که نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی همچنان با منافع امنیت ملی در تضاد است، قدرت تلگرام به‌عنوان «قاتل واتس‌اپ» به این بستگی دارد که چگونه این خواسته‌ها را بدون به خطر انداختن ارزش‌های اصلی خود برآورده کند.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو