بیت کوین (BTC) نوعی رمز ارز و یا به عبارت بهتر ارز مجازی است که به عنوان اولین پول و روش پرداخت غیر متمرکز در جهان مورد استفاده قرار میگیرد. به بیان بهتر بیت کوین اولین تجربه‌ی موفق یک سیستم مالی غیر متمرکز بود و از همان ابتدا اصطلاح غیر متمرکز بودن با تولد این ارز دیجیتال بر سر زبان‌ها افتاد. غیر متمرکز بودن به این معناست که بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده که دخالت هر گونه شخص ثالث مثل موسسات مالی و بانک‌ها را در فرایند انجام تراکنش های مالی و تامین امنیت این نوع از داریی ها به طور کامل حذف شده است.

برای درک بهتر لیدر بزرگ ارزهای دیجیتال بهتر است آن را با شبکه‌ی اینترنت در دنیا مقایسه کنیم. در واقع بیت کوین نیز چیزی شبیه به همان شبکه‌ی اینترنت جهانی است اما در زمینه‌ی پول و سیستم پرداخت. اینترنت، یک شبکه‌ی دیجیتال است که هیچ شخص یا ارگانی مالک آن نیست و کنترل آن نیز به طور انحصاری در اختیار کسی قرار ندارد. مهم تر از همه اینکه شبکه ی اینترنت 24 ساعت شبانه روز به طور مداوم فعال است و مردم می توانند اطلاعات خود را از طریق آن به اشتراک بگذارند.

حالا بیاید تصور کنیم سیستمی با ویژگی های اینترنت وجود دارد که در حوزه‌ی مالی، پول و سیستم پرداخت فعالیت میکند. همه‌ی مردم با استفاده از آن می توانند بدون دخالت بانک ها در 24 ساعت شبانه روز تراکنش مالی داشته باشند و دارایی های خود را برای یک دیگر انتقال دهند. امنیت این شبکه نیز توسط خود مردم تامین می شود. در واقع برای خرید و فروش بیت کوین شما فقط به یک دستگاه برای اتصال به اینترنت نیاز دارید.

در این رابطه بخوانید‌ : ارز دیجیتال چیست؟ و چه تفاوت هایی با ارزهای فیات دارد؟

بیت کوین به طور معمول و عمده در صرافی ارز دیجیتال قابل معامله است. دستگاه های استخراج بیت کوین (ماینرها) نیز وظیفه‌ی تایید و انتقال تراکنش ها را بر عهده دارند که در ازای انجام این کار از شبکه پاداش دریافت میکنند.

بیت کوین چگونه متولد شد؟

آگوست سال 2008 دامنه‌ای اینترنتی با آدرس Bitcoin.org ثبت شد که تا به امروز هنوز مشخصات مالک این دامنه به صورت رسمی و عمومی اعلام نشده است و هیچ اطلاعاتی نیز از آن در دسترس نیست. اکتبر سال 2008 شخصی با استفاده از نام جعلی ساتوشی ناکاموتو اعلام کرد که “من در حال طراحی و توسعه‌ی نوعی سیستم مالی کاملا همتا به همتا هستم که نیازی به دخالت هیچ نهاد مالی و یا شخص خاصی ندارد.” این که ساتوشی ناکاموتو یک شخص حقیقی است و یا اسم مستعار یک گروه باشد را هنوز کسی نمی داند. اگر چه در سال های گذشته اشخاص زیادی با گمانه زنی های رسانه ها و مطبوعات به عنوان ساتوشی ناکاموتو معرفی شدند اما در مورد هیچکدام مدرک قابل اعتمادی موجود نداشت.

در ادامه نیز اقدام به انتشار وایت پیپری با عنوان “سیستم پرداخت همتا به همتا” در سایت Bitcoin.org کرد. اولین بلاک بیت‌کوین نیز با نام بلاک صفر و یا “Genesis Block” در تاریخ 3 ژوئن 2009 استخراج شد. سال 2009، بیت کوین به صورت عمومی توسعه داده شد و در حال حاضر نیز به عنوان پادشاه بازار ارزهای دیجیتال شناخته می شود. محبوبیت روز افزون بیت کوین باعث شد تا ارزها و شبکه های بلاکچین دیگری نیز با الهام گرفتن از بیت کوین و ساختار امنیتی و مالی آن روش های پرداخت و ذخیره‌ی داده های جدیدی را توسعه دهند.

خلق بیت کوین به خودی خود در همان ابتدای راه نیز برای کاربران جذابیت های خاص خودش را داشت. تصور اینکه بعد از سال ها تسلط بی چون و چرای بانک ها و دولت ها بر سیستم مالی موجود در جهان، حالا رمز ارزی به نام بیت کوین متولد شده است که بدون نیاز به سیستم بانکی می تواند تراکنش های مالی را پردازش کند. این ایده علی رغم جذابیت بسیار بالایی که داشت اما با دو مشکل عمده رو به رو بود.

1- عدم وجود اعتماد بین دو طرف معامله یا تراکنش

2- خطر ایجاد دستکاری و هک سیستم

برای رفع حس عدم اعتماد بین دو طرف یک تراکنش، ساتوشی ناکاموتو استفاده از امضاء دیجیتال را پیشنهاد داد. برای حفظ امنیت شبکه ساتوشی اما ایده ی خلاقانه تری داشت. استفاده از شبکه ی بلاکچین هک و دستکاری سیستم را تقریبا غیر ممکن کرده بود. شبکه ی بلاکچین با استفاده از ماینرهایی با توان پردازش و حل محاسبات بسیار بالا تراکنش های بیت کوین را پردازش میکند. توزیع اطلاعات در بلاک های مختلف باعث می شود تا عملا دستکاری و هک اطلاعات غیر ممکن باشد.

بیت کوین دقیقا چه تغییری ایجاد کرد

اگر بخواهیم دقیقا تغییر ایجاد شده توسط بیت کوین را مورد بررسی قرار دهیم بهتر است ابتدا دوباره درباره‌ی برخی ویژگی های سیستم سنتی حاکم بر امور مالی دنیا صحبت کنیم. شما هر گوشه ای از جهان که باشید در ازای شغل و حرفه ای که دارید و فعالیتی که انجام می دهید دستمزد و حقوق دریافت می کنید. دستمزد یا پول دریافت شده فارغ از اینکه بر اساس چه نوع ارز فیاتی دریافت شده باشد را در حساب بانکی خود نگهداری میکنید که توسط سیستم بانکی اداره می شود. مشکل دقیقا همین سیستم بانکی است. اختیارات بانک و تسلطی که حاکمیت می تواند بر سیستم بانکی اعمال کند به شکل غیر قابل توجیهی زیاد است. بانک این اختیار و این توانایی را دارد که به هر بهانه‌ای حساب شما را مسدود کند، تراکنش های شما را رهگیری کند و تمام اطلاعات تراکنش های شما را در اختیار داشته باشد. حتی در برخی موارد بانک‌ها این اختیار را دارند که از حساب شما وجهی را برداشت کنند.

دقیقا تغییر اصلی که بیت کوین و سیستم بلاکچین ایجاد می کنند، قطع دسترسی سیستم مالی سنتی به دارایی های بیت کوین شما است. وقتی دارایی شما به بیت کوین تبدیل می شود دیگر هیچکس به جز شما توانایی پیگیری تراکنش های مالیتان را ندارد. کسی قادر به برداشت دارایی های شما نیست و به جز شما هیچ که از میزان آن نیز اطلاع ندارد. با توجه به استفاده از فناوری بلاکچین و ذخیره اطلاعات در بلاک های متفاوت امکان هک کردن سیستم و دستکاری اطلاعات آن تقریبا هرگز وجود ندارد. هیچ سیستم یا نهادی نمیتواند دارایی شما را مسدود کند و یا مبلغی را از آن برداشت کند.

ویژگی های گفته شده البته این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد می کند که صرافی‌های ارز دیجیتال نیز مشخصات افراد را ذخیره می کنند و می توانند تراکنش های مالی و دارایی های اشخاص را رصد کنند. صرافی های ارز دیجیتال نیز به دو دسته ی صرافی های متمرکز (Centralized) و صرافی های غیر متمرکز (Decentralized) تقسیم می شوند. صرافی های متمرکز اطلاعات هویتی، تراکنش ها و دارایی های شخص را ثبت می کنند البته این ویژگی نیز مزیت های خاص خودش را دارند. در صورتی که گذر واژه‌ی ورود به حساب کاربری خود را فراموش کنید این صرافی ها با استفاده از اطلاعات هویتی شما می توانند دوباره امکان دسترسی به دارایی هایتان را برای شما فراهم کنند. در صورتی که صرافی های غیر متمرکز همان خاصیت غیر متمرکز بودن بیت کوین و ناشناس بودن مالک را دنبال می کنند. در واقع شما می توانید هر صرافی که مورد نظرتان هست را برای معاملات و ذخیره داریی های خود انتخاب کنید.

پشتوانه بیت کوین چیست و چگونه ارزش گذاری می شود ؟

معمولا این سوال که بیت کوین چه پشتوانه‌ای دارد در زمان مقایسه ی لیدر دنیای کریپتو با ارزهای فیات به ذهن می آید اما باید توجه داشت که بیت کوین ماهیت متفاوتی نسبت به ارزهای فیات دارد. قبل از اینکه درباره ی پشتوانه‌ی بیت کوین صحبت کنیم ابتدا بیایید این سوال را بپرسم که اصلا ارزهای فیات خود دارای چه پشتوانه ای هستند؟ رایج ترین ارز فیات دنیا دلار آمریکا است که امروزه تقریبا تمام دارایی های دنیا بر مبنای دلار آمریکا قیمت گذاری می شوند. سال 1971، نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا در اقدامی که بعدها به “شوک نیسکون” معروف شد، با فسخ یک طرفه‌ی قابلیت تبدیل دلار آمریکا به طلا عملا پشتیبانی ذخایر طلای آمریکا در مقابل دلار را حذف کرد. در واقع ارزهای فیات در حال حاضر با حمایت سیستم بانکی موجود و دولت ها پشتیبانی می شوند.

همچنین بخوانید : شبکه جیتو چیست؟ و چه ویژگی هایی دارد؟

در مقابل ماهیت بیت کوین بر اساس غیر متمرکز بودن آن تعریف می شود و غیر متمرکز بودن نیز یعنی دولت‌ها و سیستم بانکی موجود هیچ تسلطی بر بیت کوین و تراکنش های آن ندارند. تراکنش های بیت کوین بدون دخالت نهاد و یا شخص خاصی بین دو نفر پردازش می شوند و حتی خالق بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو نیز در این فرایند نقشی ندارد. در واقع مثل طلا این ویژگی ها و ماهیت بیت کوین هستند که به آن ارزش میدهد. پشتوانه‌ی بیت کوین یک سیستم امنیتی و غیر قابل نفوذ است که برای یک دارایی مالی اهمیت بسیار بالایی دارد. بیت کوین بر اساس عرضه و تقاضای موجود در بازار ارزش گذاری می شود و هیچکس در فرایند قیمت گذاری آن به صورت دستوری و دولتی نقشی ندارد.

سیستم پاداش دهی

در سال 2009 پاداش استخراج هر بلاک 50 بیت کوین بود. هر بار بعد از استخراج 210.000 بلاک پاداش ماینرهای بیت کوین نصف می شود. با توجه به قیمت امروز بیت کوین به راحتی می توانیم تصور کنیم که استخراج کنندگان این ارز دیجیتال در همان روزهای ابتدایی تولد آن چه پاداش های کلانی از شبکه دریافت کرده اند.

11  مه 2020 که سومین هاوینگ بیت کوین (نصف شدن کارمزد شبکه یا همان پاداش ماینرها) اتفاق افتاد، پاداش استخراج هر بلاک به 6.25 بیت کوین کاهش یافت. انتظار می رود که هاوینگ بعد نیز در سال 2024 اتفاق بیفتد و به همین ترتیب و طبق فرمول تعریف شده پاداش هر بلاک در شبکه بیت کوین به عدد 3.125 بیت کوین برسد.

خاصیت تقسیم پذیری

یکی از مهمترین ویژگی های بیت کوین همین تقسیم پذیری است. هر واحد بیت کوین می تواند به 8 رقم اعشار (100 میلیونوم یک بیت کوین) تقسیم شود. که کوچکترین واحد آن را ساتوشی می نامند. این تقسیم پذیری در آینده می تواند با همکاری بیشتر شبکه‌ی ماینرها و بروز رسانی های جدید افزایش داده شود.

با رایانه ی شخصی، امکان استخراج بیت کوین وجود دارد ؟

نرم افزارها و سخت افزارهای مختلفی برای استخراج بیت کوین مورد استفاده قرار می گیرند. در روز های ابتدایی انتشار بیت‌کوین در فضای رقابتی دستگاه های ماینر، برای رایانه‌های شخصی نیز شانس حل کردن هش ها وجود داشت.

با این حال با گسترش شبکه‌ی بیت‌کوین و افزایش دستگاه های ماینر و همچنین پیشرفت سخت افزاری آن ها شانس رایانه های شخصی برای رقابت در این شبکه به شدت کاهش یافت. اگر رایانه‌ی شخصی شما دارای سیستم سخت افزاری به روز و قدرتمندی باشد با اتصال به استخرهای استخراج هنوز هم می تواند شانسی برای حل یک هش داشته باشد.

در واقع این روزها رایانه شخصی شما قادر نیست تا با شبکه‌ای از ماینرها رقابت کند که قابلیت تولید 444  کوئنتیلیون هش در ثانیه را دارند. دستگاه هایی با عنوان ASIC به طور خاص با هدف استخراج رمز ارز تولید شده‌اند. این دستگاه ها قادرند 335 تریلیون هش در ثانیه را تولید کنند. برای درک بهتر این عدد باید بگویم که یک رایانه‌ی شخصی با بروزترین سخت افزارها فقط می تواند 100 میلیون هش در ثانیه تولید کند.

برای تجربه‌ی یک استخراج موفق در شبکه‌ی بیت‌کوین می توایند به استخرهای استخراج ملحق شوید. استخرهای استخراج برای رقابت با ASIC ها سعی می کنند تا توان محاسباتی گروهی از استخراج کنندگان را به هم متصل کنند.

استخراج یک بیت کوین به چقدر زمان نیاز دارد ؟

به طور متوسط 10 دقیقه زمان لازم است تا شبکه‌ی ماینینگ (استخراج) یک بلاک را تایید و پاداش آن را تعریف کند. پاداش تولید و تایید هر بلاک معادل 6.25 بیت‌کوین می باشد. در واقع استخراج هر بیت‌کوین حدودا 96 ثانیه زمان نیاز دارد. کل بیت‌کوین های موجود در شبکه معادل 19.51 میلیون سکه بیت‌کوین می باشند. در زمان انتشار این پست یعنی ماه اکتبر سال 2023 حدودا 1.4 میلیون بیت کوین دیگر برای استخراج باقی مانده است.

فناوری بلاکچین بیت کوین

در نگاه اول، بیت‌کوین آنقدر ها هم پیچیده نیست. بیت کوین نوعی ارز دیجیتال یا دارایی دیجیتال است که با توجه به قابلیت تقسیم پذیریه بالایی که دارد می تواند در قالب یک سیستم پرداخت نیز مورد استفاده قرار بگیرد. بیت‌کوین همچنین به راحتی در کیف پول‌های دیجیتال قابل نگهداری است. اما این تمام ماجرا نیست. وقتی برای درک بهتر بیت کوین و نحوه‌ی عملکرد شبکه‌ی آن شروع به مطالعه می کنید متوجه می شوید که بیت‌کوین پیچیدگی های خاص خودش را دارد.

بلاکچین بیت کوین

ارزهای دیجیتال فقط بخشی از یک شبکه‌ی بلاکچین هستند که بلاکچین به آن ها اعتبار داده است. بلاکچین چیست؟‌ بلاکچین یک دفتر توزیع و یک پایگاه داده است که اطلاعات را در خود ذخیره میکند. داده های ذخیره شده در بلاکچین برای بالا بردن امنیت نگهداری از آن ها رمزگذاری می شوند.

وقتی یک تراکنش در بلاکچین اتفاق می افتد اطلاعات از بلاک قبلی دریافت شده و به بلاک جدید انتقال داده می شوند. داده‌ها رمزگذاری می شوند و تراکنش ها نیز از طریق ماینرها (دستگاه های استخراج ارز ) در شبکه تایید می شوند. با تایید یک تراکنش در واقع بلاک جدیدی باز می شود و بیت کوین تولید شده به عنوان پاداش در اختیار ماینرهایی قرار میگیرد که تراکنش را تایید کرده اند. آن ها می توانند بیت کوین های پاداش داده شده را در بازار به فروش برسانند و یا در کیف پول های خود نگهداری کنند.

فرایند رمزگذاری داده ها

بیت کوین از الگوریتم هش SHA-256 برای رمز گذاری داده های ذخیره شده در بلاک های موجود در بلاکچین خود استفاده می کند. به طور ساده داده های تراکنش ذخیره شده در یک بلاک در قالب یک عدد هگزادسیمال 256 بیتی ذخیره می شود. این عدد تمام اطلاعات تراکنش و اطلاعات مرتبط با بلاک قبلی را شامل می شود.

چگونه بیت کوین را خریداری کنیم ؟

اگر علاقه‌ای به استخراج بیت کوین ندارید و یا سرمایه‌ی لازم برای خرید دستگاه های ماینر را ندارید شما می توانید بیت کوین را به عنوان یک ارز دیجیتال از صرافی های معتبر فعال در این حوزه مثل صرافی نیپوتو خریداری کنید. بسیاری از مردم احتمالا توانایی خرید یک بیت کوین را ندارند. با توجه به خاصیت تقسیم پذیری بالای بیت کوین شما می توانید بخشی از یک بیت کوین را خریداری کنید. برای این کار کافی است به صرافی نیپوتو مراجعه کنید و بعد از افتتاح حساب کاربری در این صرافی، حساب خود را با استفاده از دارایی ریالی خود از طریق کارت‌های بانکی عضو شتاب و یا پرداخت یارهای معتبر شارژ کنید. در نهایت میتوانید بر مبنای ریال مقدار بیت کوین مورد نظر خود را خریداری کنید و در کیف پول های امن نیپوتو نگهداری کنید.

اولین معامله ی تاریخ بیت کوین

یکی از عجیب‌ترین اتفاقات بازار کریپتوکارنسی دقیقا با اولین معامله‌ی رسمی بیت کوین مصادف است. آقای لازلو هانیک اهل فلوریدا بود و پیشنهاد داد که بابت ثبت سفارش یک پیتزا حاضر است، 10 هزار بیت کوین پرداخت کند. شخصی از لندن و از طرق ارتباط از راه دور برای هانیک از پاپا جون دو پیتزا سفارش داد. در تقویم دنیای ارزهای دیجیتال این روز به روز پیتزای بیت کوین معروف شد و شاید یکی از رویداد های مهم بازار کریپتو کارنسی در کنار بزرگترین اشتباه زندگی هانیک ثبت شد. اگر قیمت آن دو پیتزای سال 2010 را با قیمت امروز بیت کوین مقایسه کنیم. تقریبا معادل 420 میلیون دلار خواهد بود. احتمالا لازلو معروف ترین آدمی است که بیت کوین هایش را در روزهای گمنامی بیت کوین به حراج گذاشته است.

سرمایه گذاری 

با توجه به محبوبیت بیت کوین در جامعه، سرمایه گذاران و معامله گران کوتاه مدتی به سرمایه گذاری در بیت کوین علاقه مند شدند. بین سال های 2009 تا 2017 صرافی های ارز دیجیتال زیادی با هدف تسهیل خرید و فروش دارایی های دیجیتال توسعه داده شدند. افزایش محبوبیت بیت‌کوین و افزایش حجم تقاضای خرید این دارایی غیر متمرکز باعث رشد قیمت آن شد. در سال 2017 با عبور از سطح روانی 1000 دلار توجه بسیاری از سرمایه گذاران بلند مدتی و معامله گران کوتاه مدتی را به خودش جلب کرد. در زمان انتشار این پست قیمت بیت کوین معادل 31 هزار دلار ارزیابی می شود.

ریسک سرمایه گذاری

یکی از بزرگترین چالش های معامله گران در بازار ارزهای دیجیتال نوسان شدید آن ها است. برای مثال بیت کوین تا دسامبر سال 2019 با قیمت 7167 دلار معامله می شد. یک سال بعد و با 300 درصد افزایش به ارزش 28984 دلار رسید. بیت‌کوین تا نیمه‌ی اول سال 2021 رکورد قیمت 68 هزار دلار را شکست. اما در نوامبر 2021 ناگهان سفینه‌ی فضایی بیت کوین برای سفر به ماه متوقف شد. بیت کوین بعد از آن تا سطح 15 هزار دلار کاهش یافت.

نتیجه گیری

بیت کوین اولین دارایی مالی در قالب ارز دیجیتال بود که با هدف استفاده به عنوان یک سیستم پرداخت مالی متولد شد. از سال 2009 که بیت کوین برای اولین بار خودش را به ما معرفی کرد تا به امروز علاوه بر اینکه محبوبیت فوق العاده‌ای بدست آورده، ارزهای دیجیتال دیگری نیز با الهام گرفتن از شبکه و سیستم بیت کوین توسط توسعه دهندگان مختلف وارد بازار کریپتو کارنسی شده اند.

هرچقدر فرایند تولید بیت کوین پیچیده است خرید و فروش آن از طریق صرافی های معتبر ارز دیجیتال بسیار ساده است. سرمایه گذاران فقط با مراجعه به یکی از این صرافی‌ها و بازکردن حساب کاربری می توانند به آسانی و به صورت آنلاین اقدام به خرید و یا فروش دارایی های دیجیتال خود کنند.

ترجمه شده توسط مجله خبری نیپوتو